Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/150

This page has been validated.


100
PILIBUSTERISMO


laboratoryo kag sa pagtan-aw kutob sa Iwas sang makalilibog nga mga kasangkapan, nga napamutang sa sulod sang mga bu'otangan nga kristal; wala sing makapanumbong; sa amo nga adlaw nakita ang madamb nga laton, madamb nga kristal. madamb nga tubo, mga disko1 mga aliling, mga lingganay, ibp.; kag ang pasundayag wala matapos dira, bisan ang Filipinas wala magliwat. Labot pa, ang mga bumolutho nagpalati nga ang amo nga mga galamiton wala pagbakla tungod sa ila; mahimb daku nga buang ang mga prayle! Ang laboratoryo ginhimb nga ipakita sa mga dumoluong kag sa mataas nga mga alagad nga nag-alabot halin sa Peninsula, agud nga sa pagkakita nila matangdtangb sila sa kalipay, samtang ang nagaubay sa ila mayuhom, nga daw masiling:

— Ha? Naglaum kamd nga makita ninyo ang pila ka monhe nga atrasado? Nagaupod kami sa lakat sang dinag-on; may ari kami nga laboratoryo!

Kag ang mga dumoluong kag mataas nga mga alagad, nga gin-amuma sing maayo, masulat sa ulihe sa ila pagpanglaguauan upon mga handumanan nga ang lya sang Han't pag sang Pagtuluohan nga Unibersidad sang Sto. Tomas sa Manila, sa ida'um sang pagdumala sang manduanhan nga dominipano, may iya nga dapil nga Laboratoryo sa Pisipa sa pagtudlo sa mga pamatan-on ... Nagtuon tuigtoig sini nga tulon-an ang may duha pa gatos pag palim-an pa bumolutho, pag tungod sa pagpa-mapinatumbayaon, patam ad, diutay nga ipasardng sang indyo upon ibdn man nga pabangdanan sa paHpahan upon indi mahangpan nga pabangdanan ... tubtob paron wa'd pa sing nahimb nga isa pa Lavoisier, isa pa Secchi bisdn isa pa Tyndall bisan diutay lamang sa pabipahan sang ma ’ayong pilipinhon!!!!

Wala’y sapayan, sa pagpat-od, isiling naton nga sa sini nga Laboratoryo, naghiwat sing klase ang may katloan ukon kap-atan ka abansadong’ bumolutho, kag sa kamatuoran sa idalum sang pagdumala sang isa ka katedratiko nga nagtulabanan sini sa ila naghalin sa Ateneo sang mga Heswita diin man sing maayo sang iya katungdanan; apang sanglit ang kaang kinaalam gintudlo sa amo man nga laboratoryo, ang ka-

1Disco — Manipulon nga daw pinggan nga salsalon.