Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/173

This page has been validated.


155
I KA BALÁY SANG MGA BUMOLUTHO


si Sandoval, sa ngalan sang Espana, puluton ko ang gwantis kay ina nga pagsulondan isa ka paghimudg sang maayo nga mga katuydan nga iya sa gihapon ginahandum sa kaayuhan sang iya mga puod, nga may pagsalig nga kon sin-o sa amo nga bagay mag-amulit sang palangakban nga gintugyan sa iya kag magpakalakas sa paghimulos sang iya bug-os nga mga kagamhanan indi bagay nga sakdagon sang pungsod bisan sang pagtipig sang maskin sin-o nga banwahanon nga katsila!

Ang kakunyag sang mga manogpalamati indi na maghilibati. Hinakos ni Isagani si Sandoval, kag ang iban nagsulunod man; naghalambal sila sang pungsod, sang paghiliugyon, sang paghiliutod, sang pag-inunongay; ang mga pilipinhon naghalambal nga kon wala na sing mga Sandoval sa Espana, ang tanan mangin-Sandoval sa Filipinas. Nagbadlak ang mga mata ni Sandoval kag sarang mapatihan nga kon sa amo nga tion ginpilakan sia nila sing gwantis, nakasakay sia sa maskin ano nga kabayo sa pagpanginmatay sa Filipinas. Ang mabugnaw nga tubig lamang ang nagsabat:

— Maayo, maayo gid Sandoval; ako man makahambal sing amo man kon ako isa ka taga-Peninsula, apang sanglit indi ako, kon ihambal ko ang katunga lamang sang imo ginhambal, ikaw man magabilang sa akon nga isa ka mabinatukon.2 Si Sandoval nagsugod sang isa ka pamulongpulong nga puno sing mga panumbunganon sang tublagon sia.

— Magkalipay kamo, mga abyan, magkalipay! Kadalag-an! singgit sang amo nga tion sang isa ka pamatan-on nga nagsulod kag naghakos sa tagsatagsa.

— Magkalipay kita, mga abyan! Mabuhi ang pulong nga kinatsila!

Nagguob nga pinalakpak ang nagbaton sang balita; naghinaksanay ang tanan, ang mga mata sang tanan nagsili sa mga luha. Si Pecson lamang ang nagyuhom gihapon nga may pangduhadoha.

2Daw an6 kadako nga kamatuoran! Sarang makahimo, sa pagkamatuod. ang katsila, sa pamatuod sang iya sertipiko sa pagkabun-ag, nga maghambal nahanungod sa paghimanwa sang Espana sa iya kolonya suno sa iya luyag; apang kailo man iya ang pilipinhon nga magpamatok sa sina nga paghimanwa! Sa iya mahulog ang kalautan sang pagka-pilibustero.