BAHIN I
SA IBABAW SANG UBYERTA
Sic itur ad astra1
SA ISA KA AGA sang Disyembre, ang oapor TABO2 nagsaka nga may kabudlay sa malikb nga suba sang Pasig nga nagdul-ong sang madamb nga sumalakay tubtob sa puod sang Laguna. Isa yadto ka bapor nga mabug-at, halos manipu'on katulad sang kabu diin maghalm ang iya ngalan, tama ka higku wala'y sapayan sang iya pagpakita nga maputi, talahaon kag maligdong sa paghimud-os sa paglakat sing malinong. Tungod sini tanan, ginpakamahal sia sa amo nga puok, ayhan tungod sang iya tinagalog nga ngalan ukon tungod man sang gindala niya nga dagway nga kinaandan sa mga butang sa pungsod, nga daw nagpakilala sang kadalag-an sa kauswagan, isa ka bapor nga indi bapor sa kabilugan, isa ka kalawasan nga indi maliwat, indi himpit apang indi masuay, nga, kon luyag niya nga magangkon sing dagway sang pagkamauswagon, tuman na nga ipabugal niya ang isa ka bag-o nga duag.
Kag kon ang malipayon nga bapor isa ka tutuo nga pilipinhon! Sa diutay lamang nga maayo nga kabubut-on sarang sia mabilang nga bapor sang Pangulohan, nga hinimb sa idalum sang pag-usisa sang mga Talahaon kag mga Halangdon nga tawo!
Gindigos sang silak sang init sang aga nga nagpakurog sang mga balod sa suba kag nagpahagong sang hangin sa malubay nga mga kawayan nga nagtilindog sa magtimbang nga mga pangpang, didto naglakat ang iya maputi nga lambong nga nagpatuok sang maitum kag kinisukiso nga aso; ang bapor sang Pungsod, siling nila, tama man kaaso! ... Ang silbato nagtig-ik
————————
1 Sic itur ad astra — Gani nga ang tawo makad'to sa bituon.
2 Tabo — Kabu.
—1—
