Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/192

This page has been validated.


174
PILIBUSTERISMO


luhanay sa Europa sa bill nga tama kataas; nangayb sila sa manog-alahas sing mga pasanag kag naghatag sa iya sing pila ka kaisipan nga ginsaligan nila nga iya mapadangat sa igtalupangod sang Kapitan Heneral. Sa tagsa ka kaisipan nga ila mahingyb, ginsabat ni Simoun sing isa ka yuhom nga may pagyaguta kag masakft: A! Binuang! Tubtob nga ang isa nga naakig namangkot sa iya sang iya panghunahona.

— Ang akon kaisipan? —panumbalik niya. —Tun-an ninyo ang ila ginahimb.

— Kag ngaa man nga nagauswag, Gg. Simoun? Pinakinhol ni Simoun ang iya mga abaga kag wala magsabat.

— Ang pagpahimb sang dulongkaan nga nagpalain sang komersyo kag ang amo nga dulongkaan wala pa matapos! — uyhaw ni don Timoteo Pelaez. — Ang ... panyu ni Guadalupe, suno sa ginasiling sang akon anak, nga ginatahi kag ginabungkag ... ang mga buhis...

— Kag ikaw nagapanumbong? —hambal sang isa. —Kag karon nga bag-o lang magmandb ang Heneral sang pagpabungkag sang mga balay nga binuhat sa mga idadapat nga mamag-an! Kag ikaw nga may isa ka pahat nga inog-atop nga sin!

— Huo, — sabat ni don Timoteo, — apang nakapahinguyang sa akon ang amo nga sugb! Kag, ang pagpabungkag indi mahimo tubtob sa sulod sang isa ka bulan, tubtob nga mag-abot ang kwaresma; sarang makaabot ang iban nga mga pahat ... ako luyag ko kuntani nga pamungkagon gilayon apang ... Kag labot pa, ano ang pagbakal sa akon sang mga tag-iya sina nga mga balay kon ang tanan sa ila labing’ imol sangsa iban?

— Sarang mo gihapon mabakal ang ila mga balay sa labing’ kubos nga bill...

— Kag himuon sa ulihe nga untaton ang mandu. Kag ibaligya liwat sa pilu nga bill... Kag yara dira ang negosyo.

Si Simoun nagyuhom sing mabugnaw kag ginatulok niya nga nagapakara si Insik Quiroga, binayaan niya ang masumbunganon nga mga komersyante sa pagyaob sa palaabuton nga Konsul. Ini nga halos nakatalupangod sa iya, nadula ang iya