Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/21

This page has been validated.


3
SA IBABAW SANG KUBYERTA


nga mga katalagman.... Kag amó man iní nga mga kaiwatan sa tanan nga adlaw, amó man nga mga bahura nga lunang, amó man nga kasangkad sang bapor nga nasablagán sa amó nga liklikò, katulad sang isá ka daku nga babae sa tungâ sang nagginutok nga mga tinawo, kag tungód sinâ sa tagsa ka tión ang maayo nga kapitán mapadulog, mapaisol, mapalakát sing mahinay nga mapasaylusaylo, sa walá kag sa tuó, sang limá ka grumiti nga nag-uloyat sang mga tukón sa pagbulig sa pagpalikô sunô sa paglisò sang timón. Katulad sang isá ka beterano nga, sa tapos niya madumalahan ang mga tawo sa mabudlay nga mga kampanya, sa iya katigulangón nanginyayo siá sang bata nga palagâgà, malalison kag matamad!

Kag si donya Victorina, nga amó lamang ang babae nga nakapungkò sa gubán sang mga europanhon, sarang makasugid kon balá ang Tabo matamad, malalison kag palagâgà, si donya Victorina nga sa gihapon indi mahim-ong, nagtamay sang mga kasko, mga baroto, mga balsa nga ginlulanan sang mga lubí, sa mga indyo nga nagpanakayon, kag patí sa mga manogbunák kag mga nagpalaligô nga naggamó sa iya sa ila pagkinasadya kag pagsininggit! Huo, ang Tabo naglakát sing maayo kon walâ sing mga indyo sa subâ, mga indyo sa pungsod, huo! kon walâ sing maskin isá ka indyo sa kalibutan, nga walâ niya matalupangdi nga ang mga timoníl mga indyo man, mga indyo ang mga grumiti, mga indyo ang mga makinista, mga indyo ang kasyaman kag syam nga bahin sang mga sumalakay kag indya gid man gani siá, kon kakasán siá sang kap-al nga puti sa nawóng kag ubahan siá sang may ukag niya nga pagpanapót. Sadto nga aga, si donya Victor.na labí nga indì makaantos kay ang mga sumalakay sang gubán daw walâ lamang magsapák sa iya, kag walâ makulang sa iya ang katarungan kay binag- binagon ninyo: makità didto ang tatlo ka prayle nga nagtuo nga ang tanan naglakát paisol nga silá naglakát paatubang; ang walâ pagtak-i nga si don Custodio nga nagtulog sing malinong, nga nalipay sa iya mga proyketo; ang isá ka mapisan nga magsusolat nga si Ben Zayb (binalit-ad nga mga tigbató sang Ibañez) nga nagpati nga sa Manila ang mga tawo makahibaló maghunâhonà kay siá, si Ben Zayb, naghunâhonà; ang isá ka kanónigo katulad kay P. Irene nga naghatag kabantugan sa pagkapari sa iya nawóng nga mapulá nga nabarbasán sing maayo diín nagtindog ang isá ka