Iní si donya Victorina nakilala sing maayo sa pungsod tungód
sa iya pagkabuhahâ kag pagpaayaw-ayaw sa paghinguyang. Ma-
sunson siá nga nagkadto sa mga tinipuntipon kag ginpasundan
lang siá kon magpakità nga kaupod niya ang iya hinablos, nga
si Paulita Gomez, nga tuman kaayuayo kag labí ka manggaranon
nga dalaga, nga nailo sa amáy kag ilóy, kag sa iya si donya
Victorina nangin-isá ka tag-ayóp. Sa panuigón nga tamà na
ka gulang namana siá sa isá ka kubós sing palad nga gintawág
kay don Tiburcio de Espadaña, kag sa mga tinión diín makità
naton siá, may napulò kag limá na ka tuig nga nag-asawaháy
silá, nga naggamit sing ditunay nga mga buhók kag panapót
nga daw europanhon. Kay ang tanan niya nga handum amó
ang pag-ilóg sang mga gawi nga europanhon, kag kutob sang
di-mapalaron nga adlaw sang iya kasál, salamat sa iya mga tuyò
nga kriminal, natigayon niya ang pagliwát sing amát-amát nga
ang nahanabò nga sa karón nga tión sanday Quatrefages kag
Virchow indi na makahibaló magkilala sa iya sa mga nasayran
nga kabikahan. Sang pagligad sang pilá ka tuig nga pag-asawa-
háy, ang iya bana nga nag-antos sa iya sa isá ka pagpaumod nga
ugalì sang manogpakilimós, nga nagpasunod sa tanán niya nga
pagbuót, sang isá ka masulub-on nga adlaw sa sulód sang isá
sang apat ka bahin sang makalalaglag nga taknà binunal niya
ang iya asawa sang iya sungkod.6 Ang katingala ni ginang Joba
sa amó nga walâ pagpaabutá nga batasan walâ makapabatyag sa
iya sa gilayón sang bunal nga iya binaton, kundi lamang sang
maumpawán na siá kag ang iya bana nakapalagyo na, nga
bumatyag siá sang kasakit nga pumahigdà sa iya sa baníg sing
pilá ka adlaw sa daku nga kalipay ni Paulita nga maluyagón
gid magkadlaw kag maglahóg sa iya tiyà. Kon nahanungód sa
bana, nga nagkahangawà sa iya pagpintas nga sa iya panumdo-
man isá ka mabug-at nga parisidyo,7 ginlagás sang naakig nga
asawa (duhá ka totóy kag pikóy sa baláy) nalagyo sa bug-os nga
kadasigón sang iya pagkakumpol, nga sumakay sa nahauná nga
karwahe nga iya nakità, sumaylo sa nahauná nga baroto nga iya
————————
6 Si don Tiburcio de Espadaña may isá ka tiil nga piáng gani nga naggamit siá sing sungkod.
7 Parricidio — Ang pagpatay sang isá ka amáy ukon ilóy, ukón sang tawo
nga ginahangád.
