- 221
maayo nga mga abyan, sang parì nga si Kwan, sang Isá nga
nangín-ministro, sang diputado nga si C, sang manunolat nga
si B; walâ sing hitabu sa panghimanwa, eskándalo sa siudad
nga walâ siá makasayod sang tanán sing talaid, bisán sang
alagad sa banwa nga ang mga likúm sang pangabuhì siní sa
lwás walâ niya masayri, bisán sang butang nga mahanabò nga
walâ niya nga daan mahibal-i, bisán sa paghatag sang isá ka
kaisipán sa pagpanibag-o nga walâ siá anay pagpangayòi sing
inogtugdà; kag tanán iní pinahamtong sa mga pagpakamalaot
sang mga konserbador ukón dumaan, nga may tutùo nga kaakig,
nga may pagpangayo sang mga pagpasaylo sang bunghay liberal,
nga may diutay nga sugilanon dirí, isá ka hurubaton didto
sang isá ka dakû nga tawo, nga nagpahangóp, nga indi siá
maluyag tanyagán sing maskin anó nga mga palangakòan
agúd walâ siá sing mautang sa mga dumaan. Amó iní ang
iya balatyagon sadto'ng nahauná nga mga inadlaw, nga ang
pilá sang mga nagtilipon sa almasin sang mga pagkàon nga
iya ginduaw sing makapilá, nagpalasakop sa bunghay liberal
kag liberal na ang pagtawág kanday D. Eulogio Badana, sarhento anay nga nakahalín sa mga karabinero, ang dungganon
nga si Armendía nga piloto kag suod nga Karlista, si D. Eusebio Picote, mangungosisà sang mga adwana, kag si D. Bonifacio Tacon, nga sapatero kag manoghimò sang mga paha.
Wala'y sapayán ang mga kakunyag, tungód sang kakulang sing paganyat kag pagtinguhâ nag-amát-amát palong. Walâ siá pagbasa sang mga pamantalaan nga nag-abót sa iya gikan sa España, kay nag-abót sa pinakite kag sa pagtan-aw tuman na nga makapapanguy-ab sa iya; ang mga kaisipan nga iya nabunit, nga nagamit na tanán, nagkinahanglan sing pagsakdag, kag walâ didto ang ila mga manogpamulongpulong; kag bisán nga sa mga baláy-halampangan sa Manila madamò ang hinampang kag madatà ang pahulamay, katulad sa mga halampangan sa Ulosiudad, apang walâ pagpahanugoti didto, ang maskin anó nga pamulongpulong sa pagpabaskog sang mga handum sa panghimanwa. Apang si D. Custodio indì matamad; naghimò siá kapin sangsa ginpaabót, nagpangabudlay; kag ginpanan-aw niya nga ibilin niya ang iya mga tul-an sa Filipinas kag gin-isip niya nga ang amó nga pungsod amó
