Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/262

This page has been validated.


244

PILIBUSTERISMO


sang mga tinagâ nga sa cupimismo 1 gintawag sa Madrid nga mga bulak, samtang nga kon kaisá daw mabahò nga basura. Walâ magsapák sang may kaakig nga mga panulok sang mga bana, ginsinggit nila sa mabaskog nga tingog ang mga balatyagon kag mga handum nga ginpabugtaw sang amó nga mga kagayunan...

Sa mga butaka —diín nga daw nahadlok magpanaog ang mga ginang sanglit walâ sing isá nga makità dirâ —nagharì ang hinuringhoring sang mga tingog, sang mga kinadlaw nga pinunggan, sa tungâ sang mga alisbong sang asó... Ginhambalán ang ikasaráng sang mga artista, ginsugilanon ang mga eskándalo, kon balá ang I. T. naakig sa mga prayle, kon balá ang pagtambong sang Heneral sa tagsubong nga palagwàon isá ka pagpanghangkat ukón isá lamang ka pagpanilag; ang ibán walâ pagpanumdom sini nga mga butáng, kundi sa pagbuyok sang mga panulok sang mga ginang nga nagpakità sang mga pagpamustora nga daw makaluloyag, nga daw mga estatwa, nga ila ginpakitâkità ang ila mga singsing nga brilyante, labí na gid kon sa ila panilag nagpilit sa ila ang mga panulok sang mga naggalamit sang mga largabista; ang ibán naghatag sing matinahuron nga mga pagyaób sa sinâ nga mga ginang ukón mga gining nga nagdulukô sing tuman kadalum, samtang naghutík sa kaingod;

—Daw anó ka makahalam-ot! Makasulum-od!

Ang babae mabalos sa labing' makaililà nila nga mga yuhóm kag sa hulag sang ulo nga makagalanyat kag mahutík sa abyan nga kaingod, sa tungâ sang duhá ka pasapayán nga pagpanguyab sang abaniko.

—Daw nagapaabóng! Abyan, nagabuang sa kaluyag. Sa karón ang mga pamukpok nagliwát; bum-bum-bum! Tok-tok-tok! Duhá na lang ka palko ang walâ sing unód kag ang iya sang I. T. nga makilala sa iya mga lipón nga mapulá nga tersyopelo. Ang orkesta naglanton uli sing balse, 'ang mga tumalan-aw namatok; maayo nga palad nga may isá ka tawo nga bumuyok sang ila igtalupangod kag humilway sang tagpagwâ; isá ka tawo nga nagpungkò sa isá ka butaka kag indi niya pag-ihatag sa tag-iya, ang pilosopo nga si don Pri-


1 Eufemismo - Ang pagbutang sang mga tinaga nga mahimo nga matahúm ang malaw-ay nga mga pulolungon.