262
nga palangakoan, sa isá ka maayo nga puód, tubtob nga ginsingganán siá nga tan-awón niya ang kahigayunan nga mabutáng siá sa palangakòan sa pagkapropesor. Si Basilio nga
walâ magpadala sa mga pananyag, nagpakità nga nagpati kag
nagtuman siá sunô sa ginsugò sa iya sang iya ipalatugsiling.
Sang amó nga gab-i, samtang nga ginpagwâ nila ang Les Cloches de Corneville. si Basilio nagtuón sa atubangan sang isá ka dumaan nga latók, sa kasanag sang isá ka lámpara sa lana, nga ang iya pantalya nga kristal nga malubóg naglipón sa madulómdulóm nga lambong sang iya masulub-on nga nawóng. Isá ka dumaan nga kalabera, pilá ka tul-an sang tawo, kag pilá ka tinangkas nga mga libro nga nahamtang sing mahipid makita nga nagpunô sa latók, diín may isá pa ka palanggana nga may tubig kag espongha. Ang bahù sang apyan nga nagsungaw sa kaingod nga hulót, nagpabug-at sang hangin kag nagpatuyó sa iya, apang ginsumpong ini sang pamatan-on nga masunson ginbasâ niya ang iya mga dungandongan kag mga matá, nga indi buót magtulog tubtob nga matapos niya basa ang isa ka libro. Isá yadto ka tulon-an sang Medicina Legal y Toxicologia ni Dr. Mata, tulon-an nga ginpahulam nila sa iya kag kinahanglan iuli sa tag-iya sing labing' madali. Ang Propesor indi maluyag magpanaysayon sing kubós sangsa amó nga tagsulat kag si Basilio walâ sing igù nga kwarta nga ibakál sang libro, gani nga, sa balibad nga gindumilian sang tagsusi sa Manila kag kinahanglan nga hiphipán ang madamò nga alagád agúd mapasulód, ang mga manogbaligyà sang mga libro nagbutang sing mataas nga mga bilí.1 Naunay ang pamatan-on sa iya mga pagtuón nga walâ na gani magsapák sang pilá ka tangkas nga ginpadalá sa iya gikan sa lwás, nga walâ niya mahibal-i kon diín maghalín, mga tangkas nga naghambal nahanungód sang Filipinas, nga ang ibán sa ila amó yadto'ng labí nga nagtawag sang igtalupangod sang amó nga mga pana-
1 Ang Unay nga Hubán sa Pangusisa, nga natapoan sa kalabanan sang mga prayle, hugót nga nagdumili sa pagpabanugot sang pagpasulód sang mga sinulatán nga may kaalwan sa mga pilipinhon. Ang tanan nga sinulatán sang bantog nga si Dr. Mata lunsay ginpakamalaot. Indi na kinahanglan isambit nga ang ginapahanungdan ni Rizal nga propesor isá ka aháw nga tumoluo; abi kan isa ka prayle, wala sing butang sa kalibutan nga makapata lupangod sa iya sa bantog nga sinulatán ni Dr. Mata, tungód lamang kay si Mata isá ka makigmatarong nga tawo. Sa sina nga ang Unibersidad sa Manila iya sang Papa kag ginadumalahan sang mga prayleng' dominiko, nga ang kalabanan sa ila mga pakok nga nagsunod lamang sa binulág, gani nga ang pagtulon-an nga ila ginhatag tama gid kalain.
