Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/289

This page has been proofread.
271
MGA DAMGO


pagpamalò sang manók, sa nabenditahan nga tubig nga sa masunson niya gintan-ay sa iya, kag ang dalaga nagbatyag sing kahamuot sa iya panulok nga napun-an sing binalaybay sang paghigugma, nga ang duhá nagkulurog sa pagtusmog nila sang ila mga tudlò nga nagdapatáy. Nagdasúndasón ang mga paghibubun-ot katulad sang magagming nga mga lupók-lupók naggwâ sa iya dughan kag nag-alabót sa iya ang tanan nga dinalán sang binalaybay, tanán nga tinagâ sang mga mamalaybay kag mga magsusolat nahanungód sa pagliwát sang ka- bubut-on sang babae. Sa iya kaugalingon naghambal siá nga may pagpakamalaot sa pagtukod sang mga teatro, sa pagpagwâ sang operetang' pranses, kag naghumót sia sa paghangkat kay Pelaez kon makità niya. Ang tanán nga naglibot sa iya, sa iya panan-aw naduagán sing labing' masulub-on kag tuman kalagtum; ang bahiya, nga binayàan kag mamingaw, daw naglabí pa gid kamingaw tungód sang malakà nga mga bapor nga dirâ napamatuhán; ang adlaw buót na masalop sa likód nayon sang Mariveles, nga walâ sing binalaybay kag walâ sing katahuman, nga walâ sing mga panganod nga makagalanyat kag malahalon, sa mga duág sang mga kahapunanon nga maayo ang panahon; ang batdàan ni Anda, malaw-ay, kubós kag nagalumpigâ, walâ sing ugaling' hagyù, walâ sing pagkadalagangan: daw isá ka sukób nga sorbete ukón kalan-unon; ang mga tawo nga nagdalayán sa Malecon, wala'y sapayán nga may mga hulag nga malipayon kag wala'y libóg, sa iya daw mga bugalón, matinaastaason kag hanginón; mga harásharás kag wala'y tinun-an, ang kabataan nga naghinampang sa baybayon nga nagpaalipapáw sang manipis nga mga bató sa ibabaw sang mga balód, ukón nagpangità sa mga balás sang mga pakinhason nga ila ginkuhà tungod sa kaluyag lamang sa pagkuhà kag ginpamatáy nila nga walâ paghimusli; sa katapusan, patí ang wala'y katapusan nga mga hilikutón sa pwerto nga iya ginhalaran sing kapín sa tatlo ka binalaybay, sa iya, lunsay kabuangan, kahalam-utan, hampang sang mga wala'y buót.

Ang pwerto, a, ang pwerto sang Manila; aláng-aláng nga, kutob sang gin-isip, nagpahibî sa tanán sa kahuloy-an! Kon