- 273
nga katarungan sa pagpatay sang tanan nga dumoluong katulad sang labing mabangis nga gadyà nga saráng matagbong sa
lawód!
Kag nanghunâhonà siá nga ang mga dumoluong nga batok sa ila ang iya pungsod nagapakig-away, sa ibabaw sang tanan walâ sing salâ lwás sang iya kapigaw. Ang mga manlulogayaw nagtalakas man sa mga baybayon sang ibán nga mga banwa; apang sang masapwan nila nga mga mabakod walâ nila paghimòa ang ila ali nga tinutuyò. Mga ma- pigaw kag tanán lang sa iya, matahúm ang mga talan-awon nga ila gintanyag, kag ang mga ngalan sang mga kaaway, nga ang mga pamantalaan walâ paghalong sa pagtawag sa ila nga mga matalaw kag mga malubhà, sa iya silá mga mahimayàon, nagkalamatay silá nga may himayà sa tiílán sang mga ginub-an sang ila di-himpit nga mga pamakód nga may labi pa gid nga himayà sangsa mga baganihan sadto nga mga troyanhon; inâ nga mga dumoluong walâ makadawat sang bisán isá ka Elena nga pilipinhon. Kag sa iya kinunyag nga balatyagon sa pagkamamalaybay, nanumdom siá sa mga pamatan-on nga lalaki sang amó nga kapulòán nga saráng makatabon sing himayà sa mga matá sang ila kababaen-an, kag sanglit may paghigug ma siá nga napatyan sing paglaum ginkahisàan niya sila kay saráng nila masapwan ang isa ka masidlakon nga pagpanginmatay. Kag may kakunyag nga siá nagsambit:
- A! luyag akó nga mapatay, nga akó mawalà, magbilin sa akon pungsod sing isá ka mahimayàon nga ngalan, magpanginmatay tungod sa iya, apinan siá batok sa pagsalakay sang dumoluong, kag ang adlaw sa ulihe magsilak sa akon bangkay katulad sang isá ka bumalantay nga walâ paghulag sa mga bató sa kadagatan.
Kag ang inaway sa mga aleman nag-abót sa iya panumdoman, kag binatyag niya ang kasubô nga nahusayán; kuntani nagpanginmatáy siá sa idalum sang hayahay nga katsilà-pilipinhon sa wala pa maagaw sang dumoluong:
-Kay sa katapusan, hunâhonà niya, - sa España naangót kitá sa mapag-on nga mga higót, sa nagliligad, sa maragtas, sa pagtuluohan, sa hambal...
Sa hambal, huo, sa hambal! Isá ka yuhóm nga may pagyagutâ nabanhay sa iya mga bibig; sang amó nga gab-i may
