280
nga mapulapola, ginatan-aw ko ang hublag nga nagapahulag
sang kabuhì sa sini nga kadutàan nga sa dugay nga panahón
napatay, pinakunól... Ginatan-aw ko ang pagbangon sang
mga banwa sa ginauntayán sang mga dalan nga salsalon, kag
bisán diín may mga pábrika, mga baláy nga katulad sa Mandaloyon!... Ginapamatián ko ang bapor nga nagapamito, ang
dinagubdob sang mga tren, ang gahod sang mga dawdawan...
ginatan-aw ko ang pagsakà sang asó, ang iya mabaskog nga
pagpusnga, kag ginapanimahòan ko ang bahù sang lana, ang
balhas sang mga gadyà sa wala'y pahuway nga pagpangabudlay... Inâ nga dulongkàan, nga ginamabdos sing tuman kaiwat,
inâ nga subâ din daw nagahimumugtò ang komersyo, makità
naton nga mapun-an sing mga palo kag makapahanumdom sa
aton sang kaisipán sang tigtulognaw sa mga kagulangan sa
Europa... Ini nga putli nga hangin, kag ini nga mga bató nga
tuman katinlò mapunô sing karbon, sing mga kaha kag mga
baril, mga patubás sang kapisanón sang tawo; apang, wala'y
sapayán! magalakát kitá sing madasig, sa mga kotse nga maaliwanay, sa pagpangità sa mga nasuók sing ibán nga hangin, ibán
nga mga talan-awon sa ibán nga mga baybayon, sing labing'
lab-as nga mga kahimtangan sang panahon sa mga sikwayán
sang mga bukid... Ang mga sakayán-hangawáy sang aton
kusóg-sa-dagat magabantay sa mga baybayon; ang katsilà kag
pilipinhon magahisàáy sa pagpakig-indis sa pagsubol sang tanán
nga panalakay sang dumoluong, sa pag-apin sang inyo mga
puloy-an kag pabay-an kamó sa inyo kaugalingon, nga magkadlaw kag maghimulós sa tungâ sang kahidaitan, nga ginahigugma kag ginatahod. Hilway kamó sa mga pahitò sang
paghimulós, nga walâ sing mag-aligutgot kag magdulà sing
pagsalig, ang banwa magapangabudlay kay ang pagpangabudlay
indi na mangín-talamayon, indi na iya sang masinulundon,
katulad sang pagpatuman sa isá ka ulipon; hanti ang katsilà
indi na magpaaslum sang iya batasan sa makahalam-ot nga mga
pagpakunokuno sang pagka-madinaugdaugon kag, sa talunghayag nga pagtulok, sa mabakod nga tagipusuon, itan-ay nila sa
aton ang ila kamót, kag ang komersyo, ang industriya, ang
panguma, ang mga syensya magauswag sa idalum sang kahil-
