Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/324

This page has been proofread.


306
PILIBUSTERISMO
indi makahatag sa ila sing kagulutmon, kon nahanungód sa pagpatubò sing maayo nga pamatasan sa bug-os nga banwa, sa pagpatubò sa mga pamatan-on, nga maglabíng' putlì, sa bagay nga sa ulihe amó ang mangín-pungsod kag tanán, ang pangulohán indi lamang nga walâ paghingyò sang maskin anó nga subasta, kundi ginapadayon ang gahúm sa amó nga hubón nga nagapabugál nga indì maluyag sang pagpanudlò, nga indì maluyág sang maskin anó nga pag-uswag. Anó ang masiling natonkon ang tagrasyon sa mga bilanggoan, sa tapos makaangkon paagi sa pasuhot, sang kontrato, pabayaan nila sa ulihe nga mag-antos ang mga binalanggo sa kaluya, nga hatagan nila sang tanán nga pan-us kag daan na, kag magpamalibad sa ulihe sa pagsiling nga indi bagay nga mag-ayo ang lawas sang mga binilanggò, kay ang maayo nga lawas nagadalá sing malipayon nga mga panghunâhonà, kay ang kalipay nagapaayo sa tawo, kag ang tawo indi dapat mag-ayo kay luyag sang manograsyon nga magdamò ang mga kriminal? Ano ang isilíng naton kon sa ulihe ang pangulohán kag ang manograsyon maghimbunay kay sa napulò ukón napuló kag duhá ka sikapat nga ginabaton'sang isá sa tagsa ka kriminal, nagabaton man sing limá ang isá?

Kinagát ni P. Fernandez ang iya mga bibig. -Inâ mabug-at kaayo nga mga panumbunganon, -silíng niya, kag nagalakbang ka sa latid sang aton ginkaisahan.

- Indi, Padre; nagapadayon akó sa paghambal nahanungód sa mga butang nga ila sang mga tumuluon. Ang mga prayle, kag walâ akó pagsilíng nga kamó, kay ikaw walâ ko ginasimpon sa kadam-an, ang mga prayle sa tanan nga orden nahimò nga aton mga manograsyon sa panumdoman, kag nagasilíng silá kag nagapabalahubà, sa walâ sing huyâhoyà, nga indi bagay sa amon nga pagpasanagan kay maabot ang adlaw nga lawagon namon ang amon kahilwayan; kag iní indi sa paghandum nga ang binilanggò pakaunon agúd nga indì magayo kag maggwa sa bilanggòan; ang kaluwasan sa tawo. subong man sang pagtulon-an sa hunâhonà, kag ang pagpangindì sang mga prayle nga inâ maaguman namon amó ang kabangdanan sang paglain sang amon buót!