Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/326

This page has been proofread.


308
PILIBUSTERISMO
padayon pa niya sa pagbaton sing suhol... kag indi lamang kay buángboáng kag makawat, kund? talamayon, kay ginpamalabagan niya nga ang ibán tanán nga eskultor magpakità man sang ila masarangán kag sa pagtan-aw kon silá makahimò man sang butang nga may pulós sa ila kabudlay! Masubô nga mga pagpangimon sang indi sangkol!

Ang sabát makahang kag si P. Fernandez, bumatyag nga nakibón siá. Tinulok niya si Isagani kag sa iya panan-aw isá siá ka gadyà, indi malutos, gamhanan, kag nahauná pa lang sa iya kinabuhi nga nagpati siá nga linutos sang isá ka tumoluon nga pilipinhon. Naghinulsol siá nga iya hinangkat ang haisáy, apang ulihé na. Sa iya malisód nga kahimtangan kag sa atubang sang isá ka makahaladlok nga kasumpong, nangità sia sing isá ka maayo nga taming kag ginamit niya ang kamót sang pangulohán.

- Ginapabangód ninyo ang tanan nga kasaypanan sa amon kay wala kamó sing nakità lwás sa amon kay malapit kami, siling niya sa tingog nga kulang sing bugál. Amó gid lang ang mahanabò kag indi akó matingala! Ang banwa nagatamay sa soldado ukón sa algwasil nga nagadakóp sa iya kag indi sa hukóm nga nagpamatbat sa pagpabilanggò. Kamó kag kami nagasalaot tanán sa kompas sang isá ka lanton; kon kamó magbatak sang inyo mga tiíl sa amó man nga tión sa amon, indi ninyo kami pagsumalàon sinâ; ang lanton amó ang nagasugò sang aton mga hulag. Nagapati kamó ayhan nga kami nga mga prayle walâ sing ipalatugsiling kag indi namon luyag ang maayo? Nagapati ayhan kamó nga walâ kamí pag- hunâhonà sang amon katungdanan, kag nga kami nagakaon lamang agúd mabuhi kag nagakabuhi kamí sa paggahúm? Kabáy nga mag-amó iní! Apang katulad sa inyo, nagasunód kami sang kompas; yari kamní sa tungâ sang espada kag dingding; ukón kamó ang magbunal sa amon ukón ang pangulohán man sa amon ang magbunal. Ang pangulohán nagasugò, kag kon sin-o ang nagasugò, nagasugò, itako ang bala sa kanyon!

- Sa sinâ saráng mahangóp, -hambal ni Isagani nga nagyuhóm sing mapaít, -nga luyag sang pangulohán nga magluya ang amon buót?