Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/338

This page has been proofread.


286
PILIBUSTERISMO


paagi! Diutay lang nga mga ilóy ang magahibi kag maga- damò ang tawo sa kalibutan!

Sa isa ka minurô nadakóp sang mga punioluyò ang duhá ka tawo nga naglubóng sing mga hinangiban sa silong sang. isá ka baláy nga tapi. Nagkinagulà ang bug-os nga baryo; luyag sang mga pumoluyò patyon ang duhá ka tawo kag ihatag sa mga punòan, apang ang isá ka kasiling nag-uloulo sa ila nga nagsilíng sa ila nga tuman na nga ipakità sa hukmanan ang kamatuoran sang salâ. Dumaan man lamang nga mga eskopeta nga sa wala'y duhadoha makapilas sang nahauná nga maluyag maggamit.

— Maayo!—silíng sang isá ka hagakán. — Kon luyag nila nga magribók kitá, himùon naton!

Apang ang hagakán gintindakán kag gintapungol, ginkusi sang mga babác nga daw siá ang tag-iya sang mga eskopeta.

Sa Ermita8 ang hitabô labí nga naglain, bisán nga diutay lamang ang kinagahod, kag bisán nga may linuthangay. Ang isá ka alagad nga mapanginlamanon nga nalupitan sing maayo sang mga hinangiban, nakakità, sang pagsirúm, sing isá ka bulto malapit sa iya baláy, ginbilang niya yadto, nga walâ mag. pangduhadoha nga isá ka tumoluon kag linuthang niya sing makaduhá sang iya rebolber. Ang bulto nasapwan sang ulibe nga isá ka gwardyang beterano kag linubóng nila kag, pax Christi! Mutis!

Sa Dulumbayan9 nabatián man ang pilá ka linupok, sa mga napatáy isá ka makaluluoy nga tigulang nga bungól nga wala makabati sang quien vive sang manogbantay, kag ang isá ka baboy nga nakabatî sinâ apang walâ magsabát nga "España!" Ang tigulang walâ nila malubóng gilayón, kay walâ sia sing ibayad sa pabendita, kag ang baboy kinaon nila.

Sa Manila, sa isá ka hilimòán-dulse nga malapit sa Unibersidad masunson ginkadtoán sang mga tumoluon, ginhinambalhambal ang mga pagbilanggo sa sini nga bagay:

— Nadakpan na nila balá si Tadeo?—pamangkot sang tagiya.


8 Ermita - Isa ka puók sang Manila, amó mun ang iya ngalan.

9 Dulumbayan Ngalan sang isá man ka puók sang Manila.