Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/346

This page has been proofread.


328
PILIBUSTERISMO


—Kay walâ sing may maparót,— siling niya nga may daku nga pagpasalig. Ang pagkaparót magatuga sing malain nga buót kag sa langit indì mahanabò ang paglain sang mga buót.

— Apang may dapat nga magdaóg,— sabát sang tahur nga si Aristorenas. — Sa pagdaóg yarà ang kalipay!

— Hanti ang duhá madaóg, gid lang!

Ina'ng pagdaóg sang duhá indì mapasugtan ni Martin Aristorenas, siá nga nangabuhi sa bulangán kag dalayon nakakita nga ang isá ka manók malutos kag ang isá madaóg: Iwás diri mahanabò lamang ang patas. Wala'y pulós nga naghambal si don Primitivo sa linatín, si Martin Aristorenas naglungôlungo, kag ang linatín ni don Primitivo mahapós nga hangpon: naghambal sang un gallus talisainus, acuto tari arma tus, un gallus beati Petri bulikus sasabungus sit, kbp.,3 tubtob nga ginpakamaayo ang paggamit sang pangatarungan nga ginasandigán sang madamò sa pagpahipos kag paglutos sang kasumpong:

—Subulon ka, abyan Martin, mahulog ka sa isá ka pagkadimatinuhon! Cave ne Cadas! Indi na akó maghampang sa imo sang monte! Indi na kitá magkakumboya! Ginasikway mo ang pagkamakagagahum sang Dios, peccatum mortale! Ginasikway mo ang kamatuoran sang Santísima Trinidad: tatlo ang isá kag ang isá tatlo! Paghalong! Ginasikway nimo sa indi tumod nga ang duhá ka kinaugalì, duhá ka paghangóp kag ang duhá ka kabubut-on saráng mahimò nga may isá lamang ka panumdoman! Paghalong! Quicumque non crederit anathema sit!

Si Martin Aristorenas nagpalangupos nga nangluspad, kag si insik Quiroga nga nagpamati sing may kabangá sa mga pagpangatarungan, sa tuman nga pagpaubós nagtanyag sa pilósopo sing isá ka malahalon nga abano kag pinangkot niya sa paningog nga may anggà:

—Sigulo, pwele kontalata alyendo galyela kay Kilisto, ha? Kon ako pataylo, pwele akó kontalata, anó ha?

Sa ibán nga mga gubán ginhambal pa gid ang patay; naghambal silá sang panapót nga ipasuót sa iya; si Kapitán Tinong



3 Linatin nga ginsaktan sing tinagalóg.