Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/355

This page has been proofread.


337
SI JULI


Si Julí, nga gintak-an kag maluyag nga mag-utód sang sugilanon, nagpakitluoy sa matinuohon nga magkadto lang siá kon luyag niya, apang ang Gg. Hukóm naghambal nga nagsukásoká nga ang mga pagpakitluoy sang isá ka guyá nga pamatan-on labí nga makatandog sangsa guyá sang isá ka tigulang, nga ang langit nagbunyag sang iya tun-og sa lab-as nga mga bulak sing labí sangsa mga layóng. Ang palaanggiran matahúm apang may lubhà.

Si Juli walâ magsabát kag ang duhá ka babáe nagpanaog. Sa dalan ang pamatan-on nga dalaga nangusóg sa pagpangindi sa pagkadto sa kombento kag nagbalik silá sa ila baryo. Si Utod Balî nga nagbatyag sing kaaligutgot tungód nga ang dalaga walâ sing pagsalig sa iya, nagbalos nga ginhatagan niya sing malawig nga laygay. Ang kamatùoran nga ang dalaga indi makahimò sinâ nga indì makapalain sa iya man kaugalingon, nga indì siá pagpakalainon sang mga lalaki, nga indì siá pagpakalauton sang Dios! Ginpabatîbatian nila siá sing makapilá, nga may katarungan ukón walâ, nga kon himùon niya inâ nga pag-antos, mapatawad ang iya amáy, kag wala'y sapayan walâ niya inâ pagbuhata bisán nga nagsinggit ang iya ipalatugsiling nga nagpahanumdom sa iya sang iya katungdanan sa mga ginikanan. Kag karón dapat niya inâ himùon kay Basilio, sa iya kahagugma! Mahulog siá sa mga yagutâ kag mga kinadlaw sang tanan nga tinuga, si Basilio sa iya kaugalingon magatamay sinâ; indi, indi gid! Dapat siá anay maghikog ukón maglumpat sa maskin diín nga dalipì. Sa tanán nga bagay ginpakalaot na siá nga isá ka malain nga anák.

Ang kailó nga Julí nag-antos pa sang tanán nga pamasulbasol sang mga himatâ niya nga, walâ makasayod sang saráng mahanabò sa iya kag kay P. Camorra, nagyagutâ sang iya mga balatyagon sa kahadlok. Masapák ayhan si P. Camorra sa isá ka umanhon nga may madamò sa banwa? Kag ang maayo nga mga babae nagsambit sang mga ngalan sang mga dalaga nga manggaranon kag maayuayo, nga kapín ukón kulang nahulog sa malaot nga kapalaran. Kag sa karón kon abi luthangón nia si Basilio?

Tinapnan ni Julí ang iya mga dulonggan, nagtulok sa tanán nga bahin nga daw ginpangità niya ang isá ka tingog nga