Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/356

This page has been proofread.


338
PILIBUSTERISMO


mahambal sa iya, nagtulok siá sa iya lolo; apang ang iya lolo apâ kag naunay ang iya panulok sa iya sibát.

Sang amó nga gab-i halos siá natulogán. Mga damgo nga makakulogmat, mga makahalanuklog, mga dugùón, nagsinabay-sabay sa iya panan-awan kag nagbugtaw siá sa tagsa ka tión nga naglangóy sa mayamî nga balhas. Nagtuo siá nga nabatìán niya ang mga luthang, nagtùo siá nga nakità niya ang iya amáy, ang iya amáy nga nakapangabudlay sing tuman nahanungod sa iya, nga nagpakig-away sa mga talunan, nga ginayám katulad sang isá ka sapat tungód nga nangindì siá sa paglwás sa iya. Kag ang dagway sang amáy nagtigbaliw kag nakilala niya si Basilio, nga naghimumugtò kag nagtulok sa iya sang may pagpamasulbasol. Ang kailó bumangon, nangadî, naghibi, nanawag sa iya ilóy, sa napatay, kag may isá ka tión nga, sang malutos siá sang kahadlok, kon indi lang tungód nga gab-i nakadalagan siá pakadto sa kombento, mahanabò ang maskin anó nga mahanabò.

Ang adlaw umabot kag ang masubô nga mga panan-awon, ang mga kakugmat sa mga anino sa bahin nagpaiway. Ang kasanag nagdalá sa iya sing mga paglaum. Labot pa, ang mga balità sang hapon nagmakakulogmat; ginharnbal ang mga pagluthang kag ang gabi sa pamatan-on nagmakahaladlok. Sa iya pagbakhò namat-od nga ihatag na lang niya ang iya kaugalingon nga dungóg sa gilayón nga magmuklat ang adlaw kag magpanginmatay sa ulihe: ang tanán agúd indì siá mag-agi sa madamò nga pagbatás!

Apang ang banagbanag nagdalá sing bag-o nga mga paglaum kag ang dalaga indì maluyag magpanaog sa balay, bisán magkadto sa simbahan. Nahadlok siá magdagtà sang iya dungóng.

Kag sa sini nga kahimtangan nagligad ang pilá ka adlaw: nangamuyo kag nagpakamalaot, nanawag sa Dios kag naghandum sang kamatayon. Ang adlaw sa iya isá ka kaginhawaan, si Julí nagsalig sa isá ka milagro; ang mga balità nga nagalabót gikan sa Manila, kon nagdangat nga ginpahabok, nagsugid nga sa mga binilanggò ang pilá sa ila nakatigayon sang ila kaluwasan salamat sa mga pangabaga kag sa mga gamhanan .. May isá nga dapat nga idagà, sin-o ayhan? Si Julí