Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/365

This page has been proofread.


347
ANG MATAAS NGA ALAGAD


— Wala’y sapayan, Heneral ko, wala sing pulos ina! Ikaw Taslangdon wala pagpilia sang banwang’ pilipinhon kundi sang Espana, labi pa gani ina nga kabangdanan nga pakabilangon mo ang mga pilipinhon sing maayo, agud nga wala sila sing mahambal sa Espana! Kabangdanan pa gid, Heneral ko! Ikaw Taslangdon sang imo pag-abot diri nagtug-an sa paggahum nga may hustisya, pangitaon mo ang kaayuhan...

— Kag wala nakon ina paghimba? —pamangkot niya nga naakig ang I. T. nga nagtikang. —Wala bala ako magsiling sa imo nga ginakuha ko sa kaayuhan sang isa ang kaayuhan sang tanan? Hatagan nimo ako karon sing mga leksyon? Kon wala ka makahangop sang akon mga ginabuhat, an6 ang akon kasal-anan? Ginapilit ko bala ikaw nga magpakigbahin sa akon katungdanan?

— Sa wala’y duhadoha nga wala! —sabat sang mataas nga alagad nga tumadlong sa dagway nga may bugal. — Ikaw Taslangdon wala pagpilit sa akon, ikaw Taslangdon indi makapilit sa a kon, sa akon' sa pagpakigbahin sa imo katungdanan! Ang sa akon nahangpan ko sa liwan nga bagay, kag ngaa man nga hambalon ko ina, gam nga nakahipos ako sa malawig nga panahon. O, ayaw paghimba Taslangdon ina nga mga buhat, kay kon yari ako diri nga nag-abot sa sini ukon sina nga palangkban indi dapat mabalon nga ginasikway ko ang akon mga kinamatarong kag panubiion ako sa kahimtangan sang isa ka ulipon nga wala sing tingog kag dungog! Indi ako maluyag nga ang Espana magdula sini nga matahum nga dakharian, ina’ng walo ka milyon ka sakop nga masinulundon kag mga masakiton nga nagapangabuhi nga wala'y kalipay kag mga paglaum; apang indi man ako maluyag nga pagmusingan ang akon kamot sa di-mapinatugsilingon nga pagpanginpulos, indi ako maluyag nga paghambalon pa nga, nadula na ang pangulipon, ginapadayon pa ina sang Espana sa daku nga’ bagay nga gintabunan lamang sang iya hayahay kag ginpahimpit sa idalum sang madayaw niya nga mga institusyon.3 Indi, ang Espana agud mangin-daku wala sing kinahanglan nga magmadaugdaugon; ang Espana labing’ may igu nga mga butang sa iya kinahanglanon, ang Espana labing’ daku pa


3 Institucion — Mga butang nga tinukod nga kabahin lamang sang pangulohan.