Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/366

This page has been proofread.


348
PILIBUSTERISMO


sadto sang ang iya lamang sakop, amo yadto'ng inagaw sa mga kamot sang moros! Ako katsila man, apang sa ibabaw sang akon pagka-katsila tawo ako kag sa ibabaw sang Espana yara ang iya dungog, yara ang mataas nga mga sadsaran sang pamatasan, ang wala’y katapusan nga mga pagsulondan sang wala pagliwat nga hustisya! A, matingala ka nga nagahunahona ako sing amo ini, kay wala ka makasayod sang kadako sang ngalan nga katsila, wala ka sina, wala; ginapaanggid mo ina sa mga tawo, sa mga pagkabutang; sa imo ang katsila mahimo nga tulisan sa dagat, mahimo nga manogpatay, di-tunay, butigon, tanan, lamang nga matipigan ang yara sa iya; sa akon lamang, ang katsila dapat magdula sang tanan, dakharian, kagamhanan, mga manggad, tanan, tanan sa pagpalabi sang kadungganan! A, ginuo ko! Nagapamatok kami kon makabasa kami nga ang kusog ginauna sa katarungan, kag nagapamalakpak kami kon sa nagakahanabo makita namon nga ang nahauna nagapakaditunay nga indi lamang nga ang ikaduha iya ginalubag kundi ginapaalagad pa niya sa iya sa pagpatuman ... Sa amo man nga ginahigugma ko ang Espana, nagahambal ako diri kag ginasumpong ko ang pagpasampok sang imo mga kilay! Indi ako maluyag nga sa mga panuigon nga palaabuton isumbong ang tiya sang mga pungsod, nga mangangaon sang mga banwa, malupigon sang magagmay nga kapulban, kay mangin-makakulogmat nga pagtamay sa bilidhon nga mga tinutuyo sang aton karaan nga mga hart: Ano ang pagtuman naton sang ila balaan nga pamilinbilin? Gintug-an nila sa sini nga mga pulo ang pagtipig kag katarong, kag ginahampangan naton ang mga kabuhi kag mga kahilwayan sang ila mga pumoluyo; gintug-an nila ang katin-aran sa pangabuhi, kag ginapunggan naton, nga ginakahadlukan nga sila maghimud-os sa labi ka bilidhon nga pagpangabuhi; gintug-an naton sa ila ang kasanag, kag ginalipnan naton ang ila mga mata agud indi nila makita ang aton mga paghimulos; gintug-an sa ila nga tudloan sila sang mga katarong kag ginapasagsag naton ang ila mga kaduyogan kag, sa baylo sang kakahidaitan, sang manggad kag hustisya, nagahari ang kinagamo, ang palatikangan nagakapatay kag ang pangduhadoha nagaluntad sa kadam-an. Ibutang naton ang aton kaugalingon sa