Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/381

This page has been validated.


363
ANG KATAPUSAN NGA KATARUNGAN


dumalahan silá pakadto sa mga almasin ni Insik Quiroga diínnatago ko ang akon mga pusíl. Si Kabesang Tales kag akó magatilingob sa siudad kag iní ibutáng namon sa amon kagamhanan, kag ikaw sa mga gwâgwâ agawon ninyo ang mga taytay, kamó nga magabakod, mabuylog sa pagbulig sa amon kag patyon indì lamang ang mga magapamatok, kundi ang tanán nga lalaki, nga mangindi sa pag-upód sa pagdalá sang mga hinangiban!

- Ang tanán? pumitlà si Basilio sa tingog nga hungáw.

Ang tanán! sulit ni Simoun sa tingog nga may kabug-at. Ang tanán, mga indyo, mga mestiso, mga insik, mga katsilà, ang tanan nga makità nga walâ sing kaisog, walâ sing kusóg... kinahanglan nga bag-uhón ang kabikahan! Ang mga amáy nga matalaw magapatubò lamang sang mga anak nga ulipon, kag indì pagkahilakan ang paglaglag kag bangunon silá liwát gikan sa gabók nga mga idadapát! Anó? Nagakurog ka? Nagakurog ka, nahadlok ka magsabog sang kamatayon? Anó ang kamatayon? Ano ang kahulogán sang tingób nga pagbatás sang duhá ka pulò ka libo nga wala'y palad? Makulangan sing duhá ka pulò ka libo nga umalantos, kag minilyon ka makaluluoy ang malwás sa ila pagkabun-ag! Walâ pag antulo ang labing' matalaw nga gumalahom sa paghimò sing isá ka pagbulot-an nga magatuga sang kaimulón kag ang inanáy nga pagbakhò sang linibulibo nga sumolunod, mga mainuswagon, mga mamumugón, nga malipayon man, sa pagbusóg sang isá ka luyagloyag, isá ka kaisipán, sang bugál; kag ikaw nagakurog kay sa isá ka gab-i untatán nila tubtob sa katubtoban ang mga pagpabatás sang balatyagon sang madamò nga ulipon, kay ang isá ka banwa nga indi makahulag kag ginahimòan sing malain mapatay sa paghatag kahigayunan sa isá nga bag-o, Janubò, makisáy, kag punô sing kabuhì? Anó ang kamatayon? Ang walâ ukón isá ka damgo! Ang ila mga kakugmat makatupong ayhan sa tutuo nga mga pagbatás sang bug-os nga isá ka makaluluoy nga kabikahan? Bagay nga laglagón ang malain, patyon ang dragón agúd ligùon sa iya dugo ang banwa nga bag-o kag himùon nga mabakod kag indi masalakay! Anó nga liwan nga butang ang wala'y pasunaid aga pagbulot-an sang kinaugali, pagbulot-an sa sumponganay diin ang