Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/430

This page has been validated.
412
PILIBUSTERISMO

—Nasayran ko inâ, —kibot sang masakitón, kag tungód sinâ pinasud-o ko ang pagpanglupig...

—Huo, abyan ko, apang labi nga nagpalapta sang hilû nga makahalit sang sa liwan nga butáng! Ikaw nagpatuga sang kalaglagan sang katilingban kag walâ magtanúm sing bag-o nga kaisipán. Sa sinâ nga pagpatuga sang kalainan ang ma- pagwâ lamang amó ang kaaligutgot, kag kon may yarà nga matuga sa gab-i kag pagkaaga, dili liwan kundi ang uhong, kay sa madali ang mga uhong lamang ang makatubo sa ba- surahán. Matuod nga ang kalakasán sang isá ka pangulohán makapalain man sa iya, pagagikanan sang iya man kamata- yon, apang patyon man nila ang katilingban nga sa iya man sabak ila ginpadakô. Sa pangulohán nga di-matarong ang banwa madulàan man sing katarong: sa pagdumala nga walâ sing ipalatugsiling, ang mga banwahanon nagadalók kag may pagkaulipon sa mga duóg díín silá nagapuluyô, kag sa kabu- kiran, mahimò silá nga mga buyóng kag mga tulisán! Kon ano ang agalon, amó man ang ulipon. Kon anó ang pangu- lohán amo man ang pungsod.

Naghari ang malip-ot nga kalinóng.

—Hanti, anó ang himùon? pamangkot sang masakitón.

—Mag-antos kag magpangabudlay!

—Mag-antos... magpangabudlay... —sulit sang masakitón nga may kapait. A! mahapós hambalón inâ kon walâ ka pag- antos... kon ang pagpangabudlay ginabayaran!... Kon ang inyo Dios nagapangayo sa tawo sing madamò nga pag-antos, sa tawo nga halos makasalig sa karón kag nagapangduhadoha sang palaabuton; kon nakità mo lamang ang akon man naki- tà, nga ang mga makaluluoy, nga wala'y palad nag-antos sang indi maasoy nga mga pagsakit sa mga salâ nga walâ nila ma- himò, nagpamatay sa pagtabon sang salâ sang ibán ukón mga kakulangán, imol nga mga amáy sang mga panimaláy, nga pinanghunos sa ila mga puloy-an sa pagpangabudlay sing wala'y kapuslanan sa mga dalan nga ginpanggubâ man sa tagsa ka aga kag daw gingamit lamang sa paghanashanas sa pagtugdang sang mga panimaláy sa kalisdanan...A! mag-antos... magpangabudlay... amó ang pagbuót sang Dios! Papatiha silá nga ang pagpatay sa ila amó ang ila kaluwasan, nga ang ila pagpangabudlay amó ang kabuganàan sang ila puloy-an! Mag- antos... magpangabudlay... Anó nga sari sang Dios inâ?