Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/44

This page has been validated.


26
PILIBUSTERISMO


gamit ko ang mga taripa. Tan-awón ninyo nga ginpasaysay akó karón nahanungód sang akon mga taripa, kag indì iban kundi naghalin kay arsobispo don Basilio Sancho,1 nga yawà! Bilang abi nga kutob sadto tubtob karón walâ magsakà ang mga bili sang mga butáng. Ha, ha, ha! Ngàa man nga ang isá ka bunyag magkubós sa isá ka bilog nga manók? Apang nagapangiláy lamang akó, ginasukót ko lamang ang saráng masukót kag walâ gid akó pagkumod, kami indì masinabiton, indi balâ matuod, P. Salví?

Sa amó nga tión tumongá sa eskotilya2 ang ulo ni Simoun.

—Apang diin ka makasuksok? —may kunyag nga hambal sa iya ni Dn. Custodio nga nalimot na sing bug-os sang iya malain nga buót. Walâ mo makità ang labing' matahúm nga bahin sang aton panakayon!

— Psh! sabát ni Simoun nga bag-o lang sumakà,— nakakità na akó sang madamò nga subâ kag madamò nga talan-awon, nga ang naluyagan ko lamang amó ang mga makapahanumdom sang mga sinugidsogid...

—Kon sa mga sinugidsogid, may pilá sinâ ang Pasig,— sabát sang Kapitán, nga indì maluyag nga paghikayan ang subâ diin siá nagapanakayon kag nagapangabuhi. -May yarâ ka sang Malapad-na-bató, bató nga balaan sang wala pa magabót ang mga katsilà nga puloy-an sang mga espírituhanon; sang ulihe, nadulà ang ginkunokuno kag wala na pagtuohi ang bató, ginhimò nga pugad sang mga tulisán nga kutob sa iya alipudwan mahapós nga ginpangdakóp nila ang kailó nga

________________

1 Basilio Sancho- Ginapatuhoy sa pamuhis sa simbahan nga ginmandoán sang araabispo sang Manila nga si Don Basilio Sancho de Santa Justa y Rufina, nga tagá-Aragón, masupog nga tag-epin sang mga kinamatarong kag mga kahigayunan sang Pangulohán batok sa Simbahan, kag, sanglit daku nga abyan sang Konde sang Aranda, nga amó ang naghingalan sa iya, mainandamon kaayo batok sa mga prayleng' katsila, kag labi na gid batok sa mga heswita. Si Sancho nagmando, sa iya pagpamuhis, sa mga kinamatarong sang mga parokya; apang ang mga prayle nagkadlaw lamang sa Arsabispo, kag sang pagligad sang malip-ot nga panahón, ang pagpamuhís ni Sancho wala na pagtumana. Si Rizal, nga naakig sa mga kalakasán sang mga prayle, nga nagsukót silá sing ginatós ka pesos sa isá ka bunyag, sa isá ka pagpalubóng nga madayaw, kag ibán pa, nagpasulód sa kaisipán sang iya mga kasimanwa nga ipatuman ang pagpamuhis ni Sancho, nga sundon gid kon pilá ang mga balayan nga napahamtang sa iya dokumento. Indi na dapat isambit kon daw and kadako nga halit ang mahimo sini sa palhok sang mga prayle.

2 Escotilla - Giha nga kwadro nga may hagdanan halin sa ísá ka kubyerta pakadto sa isá man ka kubyerta sang sakayán ukón bapor,