Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/74

This page has been validated.


56
PILIBUSTERISMO


pihák niya nga higád nagtindog ang isá ka daw bungyod, naggalhum nga maitúm nga ang dagway sa kadulóm may kadakô sang bukid. Si Basilio nagtabók sa sapâ nga naglumpatlompat sa mga bató nga nag-itúm sa masanàaw nga kadaygan sang tubig, sumakà siá sa bungyod kag kumadto sa isá ka diutay nga duóg nga nalikupan sang dàan kag gabók nga mga dingding nga kahoy. Pumalapít siá sa kahoy nga lunók nga nagtindog sa tungâ, daků, makatilingala, talahàon, nga nahumán sa mga gamót nga nagsakà kag nagpanaog katulad sang pilá ka binilog sang mga kahoy nga nagtinang dayanay sing salamò.

Dumulog siá sa atubangan sang tinumpok nga mga bató. Nagtukás siá sing kalù kag daw nangadi. Didto nalubóng ang iya ilóy, kag ang una niya nga duawon tagsa siá magkadto sa banwa amó yadto nga lulobngan nga ginpabayaan, kag walâ mahibal-i. Duawon man niya ang panimaláy ni Kabesang Tales sa masunod nga adlaw, ginhimuslan niya ang gab-i sa pagtuman sang amó nga tulumanón.

Nagpungkò siá sa isá ka bató kag daw nagpanumdom. Nagtambong sa iya ang iya nagliligad katulad sang isá ka malabà nga sintas nga maitúm, nga mapulapola sa pamunò, malagtum sa ulihe, nga nabulit sing dugô, sa ulihe maitúm, maitúm, abuabuhon kag magsinaw, kag mag-amát pa gid sinaw. Ang utbong indì mas-a makità, ginlipnan sang isá ka dalauda diín masihág ang mga kasanag kag mga banag- banag...

Napulò kag tatlo ka tuig ang nagligad tubtob sa adlaw halos sa taknà nga napatay didto ang iya ilóy sa tungâ sang daku nga pagbatás, sang isá ka mahimayàon nga gab-i nga ang bulan nagsanag kag ang mga kristyanos sa bug-os nga kalibutan nagkinasadya. Napilasan kag nagkiángkiáng nakadangat siá didto nga ginsunod niya siá; ilóy nga nagbuang kag punô sing kahadlok, nalagyo sa iya anák katulad sang isá ka landong. Didto napatay siá; nagsampot ang isá ka tawo nga walâ makilal-i nga nagsugò sa iya nga mag-itong sang mga kahoy, gintuman niya gilayón kag sang iya pagbalik nakità niya ang isá man ka tawo nga walâ makilal-i sa luyó sang bangkay sang nahauná. Anó nga gab-i kag kaagahon yadto! Ang walâ makilal-i nga tawo nagbulig sa iya sa pag-itong sang