Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/75

This page has been validated.


57
SI BASILIO


mga kahoy diin ginsunog nila ang bangkay sang tawo, nagkutkot sila kag ginlubong ang iya iloy kag sang tapos sia mahatagan sing diutay nga kwarta ginsugo niya sia nga bayaan ang amo nga duog. Amo pa lang niya makita yadto nga tawo; mataas, pula ang iya mga mata, ang mga bibig maluspad, ang ilong matalitvis.. 1

Ilo mulomulo, wala sing mga ginikanan bisan mga utod, binayaan niya ang banwa nga ang iya mga punban naghatag sa iya sing tuman nga kahadlok kag nagkadto sa Manila sa pag-alagad sa balay sang isa ka manggaranon kag nagtuon man dayon katulad sang ginhimo sang kadamban. Ang iya paglakat isa ka malawig nga pag-antos sang mga pagpulaw kag makakulogmat nga paglatas sa kalalat-an diin ang mga kagulutmon nangin-butang na nga indi salapakon. Nagkaon sia sang mga bungangkahoy sa mga talunan diin sa masunson sia nanagb kon malantawan niya sa malayo ang uniporme sang Gwardya Sibil, uniporme nga nagpahanumdom sa iya sang gintunaan sang tanan niya nga kasakitan. Sang sa Manila na sia, rubanit kag masakiton, nanakasaka sia halin sa isa ka balay pakadto sa isa ka balay nga nagtanyag sang iya pagalagad. Isa ka bata nga puodnon nga wala sing nahibal-an sang bisan isa ka taga nga kinatsila kag sa ibabaw sini nga tanan masakiton pa! Nadulaan sing paglaum, gutom kag masulub-on naglibot sa mga dalan nga umagda sang mga igtalupangod ang iya makaluluoy nga pagpanapdt! Makapila nga daw maluyag na lamang sia magpadalasa sa mga kabayo nga nag-alagi katulad sang mga kilat, nga nagguyod sang nagbadlak nga mga kotse nga pilak kag sa nagkintab nga barnis, sa pagtapos na gid lang sang iya mga pagbatas! Sa maayo nga palad nakita niya si Kpn. Tiago nga nag-agi nga kaupod niya si tiya Isabel; nakilala niya sila kutob pa sa San Diego kag sa iya kalipay nagpati sia nga nakakita sia sa ila sing mga kasimanwa. Sinunod niya ang kotse, nadula sa iya panulok, namangkot sia nahanungod sang iya balay, kag sanglit amo man ang adlaw nga si Maria Clara bag-o lamang makasulod sa kombento kag si Kpn. Tiago masulub-on kaayo,

_____________________

1 Sa hingapusan sang Noli me tangere. Ang tawo nga naghatag sing kwarta kay Basilio amo si Ibarra, nga ginbilang nga napatay, amo ini nga tawo nga sa ngalan nga “Simoun” naggwa liwat sa Filipinas, nga wala ma.kilal-i sang bisan sin-o sang pagligad sang pila ka tuig.