Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/85

This page has been validated.


67
SI SIMOUN

—Basilio nagahupót ka sing isá ka likúm nga makahalit sa akon kag karón bag-o lang ikaw makapakugmat sa akon sing isá nga nagabutáng sa akon sing bug-os sa imo mga kamót kag ang pagpabalahubà sinâ saráng makapaliwát sang tanán ko nga ginbukò. Sa akon kapag-unan kag sa kaayuhan sang tinutuyò nga akon ginabukò dapat ko takpan sing dayon ang imo mga bibig kay, anó ang bilí sang kabuhì sang isa ka tawo sa atubangan sang isá ka tinutuyò nga akon ginatinguhâ? Ang hitabô nagakabagay nga himùon ko, walâ sing nakasayod nga nagkarí akó, may ilulothang akó, ikáw indi makapangapin; ang imo kamatayon saráng mapabangód sa mga tulisán, ukón sa liwan man nga kabangdanan nga indì sa kinaandan... kag, wala'y sapayán, pabay-an ko nga ikaw mabuhi kag nagasalig akó nga indi ko paghinulsolán. Ikaw nagapangabudlay, nakahimud-os sing dalayon... katulad sa akon, ikaw may mga butáng nga hulusayón sa katilingban; ang imo diutay nga manghod ginpatay, ang imo ilóy ila ginpabuang, kag ang katilingban walâ maghingabót sa nagpapatáy ukón sa nangamót sa pagpatay. Ikáw kag akó nalakip sa mga ginauháw sang hustisya, kag, sa baylo nga maglaglagay kitá, dapat nga kitá magbuligáy.

Si Simoun dumulog nga pinunggan niya ang pagginhawa kag sang ulihe inanay nga ginpadayon niya ang paghambal nga nagtulok sing salimpapáw:

-- Huo, akó yadto, nga nakakarí tapos makaligad napulò kag tatlo ka tuig nga nagligad, nga masakitón kag makaluluoy, sa paghatag sing katapusan nga paghangád sa isa ka kalág nga dakú, bilidhon, nga luyag magpanginmatay tungod sa akon.¹ Nag-ontos sa isá ka paagi nga malain naglibot akó sa kalibutan, nga nagpangabudlay adlaw kag gab-i sa pag-angkon sang isá ka manggad kag sa pagpatapos sang akon bukò. Karón nagbalik akó sa paglaglag sang amó nga paagi, sa pagpatigayon sang iya kahalitan itagbong sa kaidadalman nga wa-


1 .... sa isa ka kalág nga daku...-Ginapatuhoy kay Elías, isá ka tinawo nga sa Noli me tangere amó ang larawan sina'ng bahin sang banwa nga nagabatás sang tanan nga malaot nga kapalaran sa pag-antos nga, sa iya paghiwaos, nagpakita nga maluyag magsugod sang isá ka daku nga ribok. Si Elias ang naglwás kay Ibarra, duhá sila ang nagpalagyo isa ka gab-i sa isa ka baroto: ang mga karabinero nagluthang sang amó nga baroto. Si Elias sang ulihe napatay sa kagulangan nga nagpangabay kay Basilio nga tutdan ang iya bangkay kaupod sang iya sini ilóy nga si Sisa nga napatay man. Apang si Ibarra katulad kay Elias ginbilang sang tanan nga napatay man.