Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/86

This page has been validated.


68
PILIBUSTERISMO


la’y pangalibutan, bisan pa nga gamitan ko sing nagabalod nga mga luhh kag dugo. Ginkilala nga malain, amo ina kag indi ako maluyag mapatay nga indi ko sia anay mahaboy kaq mawasdak sa ubos sang mga dalipi.

Kag inuntay ni Simoun ang iya duha ka butkon sa duta, nga sa amo nga hulag daw kalungkungon niya ang mga salin sang nagkalamatay. Ang iya tingog may hagong nga makahaladlok, masubo nga nagpakurog sang tumoluon.

— Gintawag sang kalakasan sadto’ng mga nagdulomala nagbalik ako sa sini nga mga pulo kag, sa idalum sang dagway sang isa ka komersyante, naglagulad ako sa kabanwahanan. Sa akon bulawan nabuksan ko ang alagyan kag maskin diin nakita ko ang kahakog sa dagway nga labi ka talamayon, kon kaisa nagpakamatarong nga tiku, kon kaisa makahuloya, kon kaisa mapintas, nagtalambok sa isa ka unod nga patay, katulad sang uwak nga nag-uk-ok sang bangkay, kag ginpangkot ko ang akon kaugalingon, ngaa man nga wala mahuman sa ila mga kasudlan ang isa ka hilfl, ang ptomaina,2 ang hilia sang mga hilobngan, sa pagpatay sang mahigkb nga pispis? Ang bangkay ginpabay-an nga namudmod, ang uwak nabusog sa unod, kag sanglit indi ko mahimb ang paghatag sa iya liwat sing kabuhi agud magbalik sia batok sa iya berdugo, kag sanglit ang kalakasan nag-abot sing mahinay, ginhugot ko ang ila kahakog, ginpasugtan ko, ang paglapas sang mga kinamatarong kag ang mga pagpangdaugdaog nagdamb; ginpasud-o ko ang krimen, ang mga buhat sa pamintas, agud ang banwa maanad sa kaisipan sang kamatayon; ginpadayon ko ang kaaliwasa agud, sa paglikaw sina, pangitaon nila ang maskin ano nga lubad; nagbutang ako sing mga sablag sa palatikangan agud nga kon mag-imol na ang pungsod kag magiwat ang iya kahimtangan wala na sia sing butang nga sarang kahadlukan; ginpabugtaw ko ang kaibog sa pagpahubas sang manggad. kag wala ako maayawi sini sa pagpabangon sang banwa sa isa ka ribok, ginpilasan ko ang banwa sa iya nahot nga labing’ mabinatyagon, ginhimb ko nga ang uwak magpasipala man sa amo nga bangkay nga naghatag sa iya sing kabuhi kag ang maglaglag sa iya... kapin pa, sang matigayon


2 Ptomania — Duga nga makahililo sang unod sang patay nga lawas.