Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/93

This page has been validated.


75
SI SIMOUN


talikala! Ang pagkamakibanwahanon mangin-isa lamang ka krimen sa mga banwa nga malupigon kay mahimb nga panikas nga ginbunyagan sing isa ka matahum nga ngalan: apang sa kahimpit nga sarang madangat sang katawohan, ang pagkamakibanwahanon mangin-isa ka ugali nga matarong gihapon sa mga banwa nga ginalupig kay magakahulogan sa tanan nga panahon nga gugma sa hustisya, sa kaluwasan, sa kadungganan na gid. Hand wala sing mga damgo nga indi magmatuod, wala sing mga butang nga inagi! Ang pagkadalagangan sang tawo indi sa wala pa mag-abbt ang iya pa­ nahon, butang nga daw indi mahimb, kundi sa pagpanganinaw sang iya mga handum, magpanabat sa iya mga kinahanglan kag tuytoyan sia sa pagtikang padulong. Ang mga may pinasahi nga kinaadman nga ginatuohan sang timawa nga nakalampas sa iya nagpakita lamang nga amo ina, tungbd kay yadtc’ng mga nagkilala sa ila nagtulok gikan sa tuman kalayo, ukon nagbilang nga isa ka gatos ka tuig ang biya sa mga naghilumud-os.

Naghipos si Simoun. Sanglit nakita niya nga indi niya mapabugtaw ang kakunyag sa amo nga kalag nga mabugnaw, dumangop sia sa iban nga bagay, kag pinangkot niya nga ginliwat niya ang iya tingog:

— Kag sa handumanan sang imo iloy kag sang imo utod, ano ang imo ginahimb? Tuman na nga magkari ikaw diri sa tagsa ka tuig kag maghibi katulad sang isa ka babae sa ibabaw sang iya lulobngan?

Kag kumadlaw sia nga may pagyaguta.

Ang luthang umigb sa mata; humipos si Basilio kag nagpalapit diutay.

— Ano ang luyag nimo nga himuon ko? — Namangkot sia nga may kaaligutgot. —Wala sing mga kalalangan, wala sing nahamtangan nga mataas sa katilingban tigayunon ko ang katilingb; kinamatarong batok sa ila mga manogpatay? Mangin-isa pa ako ka palatyon kag marupsak ako katulad sang isa ka pikas nga salaming nga ihaboy sa bate. A, malain ang ginahimb nimo sa pagpahanumdom sa akon kay ginatandog nimo sa wala sing pulos ang isa ka pilas!

— Kag kon itanyag ko sa imo ang akon bulig?