Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/20

This page has been validated.


Dinak palpalawlawan kadagiti panpanunot ken sarsarita a nasayaat, siak ammok ti indio. Ammuem a nanipod pay idi dimtengak ditoy, naidestinuak iti maysa nga ili, nga agpayso, bassit, ngem nalaing unay a tumalon. Diak pay unay maawatan idi a naimbag ti sao ti tagalog, ngem kumkumpesarekon dagiti babbai, ket agkakaawatankam met, ket kasta unay nga ayat da kaniak, ta idi inyallatiwdak, kalpasan ti tallo a tawen, iti sabali nga ili a dakdakkel, a naawanan iti padi, gapo ta natay daydi kura da nga indio, amin dagidi babbai nagsasangitda, ginaburandak ka­ dagiti impabpabalon, ket minusmusikuandak pay . . . — Ngem dayta awan sabali nga ipamatmatna no di . . .

— ¡Agurayka, agurayka! dika unay agkarting! Daydi simmukat kaniak, nabibiit ti panagyanna, ket idi pimmanaw, ad-ado dagiti kimmuyog kenkuana, ad-ado dagiti lulua, ket ad-ado pay dagiti inusiko, idinto a napalpalalo ti panagkabilna ngem siak ket inpangatuna pay iti ngangani nagpidua dagiti singsingiren ti simbaan.

— Ngem ipalubusyo kuma a . . .

— Saan la a dayta, sadi ili a San Diego, nagyanak iti dua pulo a tawen ket mano la a bulan a . . . pinanawak (iti daytoy kas la nakaluksaw). Ti dua pulo a tawen, awan siasino man a makasalungasing, umanayda unayen a pangammo iti maysa nga ili. Ti San Diego adda innem a ribo a tattao na, ket amammok tunggal maysa kadagiti umili a kasla itay siak ti nangipasngay ken namasuso kadakuada: ammok no ania ti pilay a sakana daytoy, no adinmo ti pagsakitan ti sakana no agsapatos ni daydiay, no asinno ti mangar-arem iti daydiay a balasang, no ania dagiti nagtigtigkulan ni daytoy ken no asinno ti nakaitigkulanna, no asinno ti napaypayso nga ama daydiay ubing idiay, kdmpy. A ta kumpesarek ida amin amin; napalalo ti annad da a di agkurang iti annong da. Sawenna, no agulbudak ni Santiago, ti akinbalay: ado dagiti dagdagana sadiay, ket sadiay ti naggayyemanmi. Ala, ket kitaen no asinno ti indio; idi pimmanawak, apaman la ta adda sumagmamano a babbaket ken ermano tercero a nanguyog ka­ niak, ket; idinto ta nagyanak sadiay iti dua a pulo a tawen!

— Ngem; diak makita nga adda biang dayta iti pannakadesestanko ti tabako! —insungbat daydi nalabaga idi nagsardeng biit daydi pransiskano, ta imminom iti sanga tag-ayan (kopita) a Jerez.

— 7 —