Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/252

This page has been validated.


lisan, San Diegon ken San Francisco"; napaliiwda ti panagdakes ti rupa ti alperes, ti kasla nakigubat a garaw ti agsermon ket inpagarupda a toy inna ung-ungtan ti alperes gapo ta dina mapan kamaten dagiti tutulisan. Da San Diego ken San Francisco isudanto ti mapan agkamat, ket nalalaingto ti pamayanda, kas paneknekan ti maysa a naipinta nga adda iti konbento sadi Manila, iso a pakakitaan ken San Francisco, nga awan sabali nga igamna no di laeng ti barikesna, inna pinassia dagiti sasanglay a nangraot iti Pilipinas idi nabiit pay a nasarakan dagiti kakastila. Nakaragragsakda, ngarod, iti saan a bassit dagiti mananglualo, nagyamananda iti Apo daydi a tulong, ta dida agduadua nga inton mapukaw dagiti tutulisan, ni San Francisco innanto met pukawen dagiti sibil. Ninayunanda, ngarod, ti panangipasnek da ket inda isursurot dagiti matmata da ken Padre Dámaso, iso a tinuluyna ti nagbitla:

"Excelentísimo Senior: dagiti dadakkel a banbanag kanayon a dadakkel da uray mayabayda kadagiti babassit, ket dagiti babassit, babassit danto laeng uray mayabayda kadagiti dadakkel. Daytoy kuma ti Pakasaritaan, ngem gapo ta ti Pakasaritaan maminsan a pumudno ket maminggasot nga agriro, ta aramid met ti tao, ket dagiti tattao agriruda, "errarle es hominum," (gagangay ti tao ti agriro), kas kuna ni Ciceron, ti adda ngiwatna agriro, kas kunada sadi ilik, rumsua nga ad-ado dagiti nauneg a pudpudno a saan a ilanad ti Pakasaritaan. Dagitoy a pudpudno, Excelentísimo Senior, kinuna ti Espíritu a nadiusan iti nangato a sirib Na, a saan a naawatan kaano man ti panunot ti tao nanipod pay kadagidi al-aldaw da Séneca ken Aristóteles, dagidi mamasirib a papadi idi unana, agingga kadagitoy managbasol nga al-aldaw tayo, ket dagitoy a pudpudno isuda dagitoy: a saan a kanayon a dagiti babassit a banbanag babassit da, ngem dadakkel da ket di, saan a iti abay dagiti babassit no di ket iti abay dagiti kadadaklan ditoy daga ken sadi langit, ken iti angin ken kadagiti ul-ulep ken kadagiti dandanom ken iti tangatang ken iti biag ken iti patay!"

—¡Amen! —insungbat ti maestro ti V.O.T. ket nagugis.

Ni Padre Dámaso kinayatna a pinagsiddaaw dagiti agdeng- dengngeg kenkuana itoy a kita ti retórika, nga inadalna iti maysa a nalaing a mangasaba sadi Manila, ket pudno, ta daydi espíritu santo na napaáng-áng iti kasta unay kaado a pud-pudno, ket na-

sapol a inna sinagid iti sakana tapno malagipna ti annongna.

—239—