Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/265

This page has been validated.



nagpaaramid kadagiti paglalagtuan: nagpaibitin kadagiti parpariok ken bangbanga, tapno adda naragsak a paggaayaman.

Dagiti kaaduan nakaaruatda iti naragsak, ti buyada, agguummungda nga umadayo iti pudot ti naraniag a init, ket inda aglinong iti sirok dagiti kaykayo wenno ti palapala. Dagiti ububbing umulida kadagiti sangsanga, iti rabaw dagiti batbato, a pangnayunda iti kabassitda, tapno nasaysayaat ti panagbuyada iti rambak; kitkitaen da a sia-apal dagiti ububbing nga agbasa a nadalos ket nasayaat ti aruatda, ket addada iti yan a naipudi kadakuada. Dagiti amammada napalalo a ragragsakda: isuda ngamin, nakakaasi nga agtaltalon, inda makita dagiti annakda a mangan iti lamisaan a naarpawan iti napudaw a lupot, nganngani kas ti kura ken ti Alkalde. Umanay ti panangpanunot iti kasdi, tapno mapukaw ti bisin, ket daydi a maaramid innanto sarsaritaen dagiti am-amma kadagiti an-annak da.

Di nabayag, nangngeg dagiti adayo pay la nga aw-aweng ti músika: kinuyog a immuna ti kasta unay a tattao, lallakay kada ububbing, a nakaaruat iti adda amin a kita. Daydi lalaki a nakusnig di makaidna ket inna inamiris a kinita ti inaramidna. Maysa a taga taltalon nga agbuybuya inna sipsiputan ti ikikitana ket inna palpaliiwen amin a gunayna: iso ni Elías, nga adda met sadiay a mapan agbuya iti rambak; gapo iti kallugongna ken iti aruatna, istay saan a mailasin. Innalana ti kasayaatan a yan, iti nganngani abay ti torno, iti rang-at daydi nakali a bubon.

Dagiti músiko kinuyugda u Alkalde, dagiti agturturay iti ili, dagiti praile (malaksid ni Padre Dámaso), ken dagiti agturturay a kakastila. Ni Ibarra makisasao iti Alkalde, iso a nagbalin a gayyemna unay nanipod idi inna dinayaw, iti nalinis a pamayan, gapo kadagiti krus ken bandana: ni Ekselensia naayat unay a maibilang a nangato a dara. Ni Kapitan Tiago, ti alperes ken sabsabali pay a babaknang naikuyugda iti naraniag a pangen dagiti babbalasang a nakapayungda iti seda. Ni Padre Salvi, kas kanayon, adda a siuulimek ken sipapanunot.

—Namnamaenyo ti bádangko, no la ket maipapan iti naimbag nga aramid, -kunkuna ti Alkalde ken Ibarra; -itedkunto amin a masapulyo, ket no saan, aramidekto a dagiti sabsabali isuda ti mangted.

—252—