Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/281

This page has been validated.



nas...Kaniak, saanto a makuna ni Voltaire: "Nous n'avons jamais été chez ces peuples que pour nous y enrichir et pour les calomnier."1

Dagiti agan-annong inpagarupda a nakakatkatawa ti insao ni Ekselensia, ket nagkatawada a siraragsak; dagiti praile timnuladda met, ta dida ammo a ni Voltaire iso ti Voltaire a namenribo nga inda inlunlunod ken intaptapuak sadi inpierno. Nupay kasta, ni Padre Sibyla ammuna, ket nagtalna, ta kunana la no maysa a pangilkillo iti pammati wenno dakes a sao dagiti binalikas ti Alkalde.

Iti sabali nga abong-abong iso ti pangpanganan dagiti ububbing, a inpanguluan ida ti mangisursuro. No panpanunuten a pilipino da, napalalo unay a ringgor da, ta kadawyan a dagiti ububbing a pilipino, iti panganan ken iti sango dagiti sabsabali a tattao, adadda a makabasulda gapo iti kinamanagbabainda ngem iti kinaalikutegda. Ti agriro a mangiggem iti kubiertos tingaren ti kaabayna; iso tay adda rumsua a riri ket makasarakda met nga agpadpada iti mangayon kadakuada: adda agkuna a ti idos (kuchara), adda met agkuna a ti pagtudok (tinedor), wenno ti imuko (kuchillo), ket gapo ta awan met inda ibilang a kas da patpatien, rumsua ti nalaos a kibor kas ti daydi riri maipanggep ken Kristo, Dios, wenno saan, nalawlawag a pannao kas dala agsusubang a papadi (teólogo).

Dagiti am-ammada agkikinniddayda, agkikinnidagda agtitinnududa ket kadagiti is-isem da mabasa a nagasatda.

¡Ni! -kunkuna ti maysa a babai a taga talon iti maysa a lakay nga agleblebbek iti mamá iti kalikot na; uray madi ni asawak, ni Andoy ko agpadinto. Napanglawkam nga agpayso, ngem agbannugkamto, ket no masapol, inkamto makipalpalaSaan nga agkurang ti mangted iti pirak tapno makapagpadi dagiti marigrigat. Di met kuna ni Ermano Mateo, tao a saan nga agul-ulbod, a ni Apo Siàto, maysa kan nga agpapaarab iti nuang sadi Batangas? ¡Ket ni, kitaenyo ni Andoy ko, kitaenyo ket agkarkarupada ken San Vicente!!

Ket daydi naimbag a ina uray la makakatkatay a mangkitkita iti anakna nga iniggamanna a dinemmang ti pagtudok (tinedor).


__________________

1 Kaano man saan tay nagbing iti yan dagitoy a tattao a saan a ti néngpabakmang kadatayo ken namedpadakes kadakuada ti intay inaramid.

—268—