Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/297

This page has been validated.



ditoy a biag ken iti pay nagkaysa ¡Isuda amin kasta ti sao da, uray pay ni Padre Sibyla! Rebbengko a ripkan kenkuana ti balay ko... ket nasurok a lima pulo ribo a pisos ti utang ko kenkuana! Inbagak toy kadagiti papadi, ngem didak kinayat a dinengngeg. Ania ti kaykayatmo a mapukaw, kinunada kaniak, dayta lima pulo ribo a pisos wenno dayta biag ken dayta kararuam? ¡Ay, San Antonio! ¡no kuma la no ammok, no kuma la no ammok!

Ni María Clara agan-anug-og.

—Dika agsangsangit, anakko unay, —innayunna, a kinitana ni María Clara; —saan ka man a kas ti daydi inam a uray kaano saan a nagsangit. . . sa la nagsangit idi naginaw.. Ni Padre Dámaso inbagana kaniak nga adda simmangpeten a kabagyanna a naggapo sadi Espania. . . ket rantana a yasawa kenka...

Ni María Clara inapputna dagiti laplapayagna.

—¿Ngem, Santiago, agmauyungka? —inyikkis ni ikit Isabel;— ¡ita ket ti inka panangibaga iti sabali a mangasawa kenkuana! Ipagarupmo a dayta anakmo agsukat iti mangasawa kenkuana a kas la agsukat iti badona?

—Iso met dayta ti kunkunak itay, Isabel; ni don Crisóstomo, baknang . . . dagiti kakastila maki-asawada gapo laeng iti ayatda iti pirak . . . ngem, ¿ania ti kayat mo nga aramidekŕ Inamesandak a eskumulgaduen met. . . kunada a saan la a ti ka raruak ti agpeggad, no di pay ket ti bagik... ti bagik, mang. ngegmo? ¡ti bagik!

—Ngem sika, ti la mangpadpadagsen iti leddaang ta anak mo ti kukuaem! ¿Dimo met, gayyem aya ti arsobispo? ¿Apay a dimo suratan?

—Ti arsobispo, praile met, ti a:sobispo awan sabali nga aramidenna no di ti ibaga dagiti praile. Ngem, María, dika ag sangsangit; umayto ti Kapitan Jeneral, kayatnakanto a kitaen ket dagita matmatam nalabbagadanto... ¡Ay! siak, a inpagarupko a nagasatak iti daytoy a malem ...no saan kuma a gapo iti daytoy daksanggasat a naaramid, siak kuma ti kagagasatan kadagiti amin a tattao ket isuda amin indak kuma ap-apalan. Agtalnaka, anakko; ¡dakdakes pay ti gasatko ngem sika, ket

diak agsangit! ¡Sika mabalinmo ti maki-asawa iti sabali a

—284—