daydi a kanito ta inna kuma nakita ni don Francisco de Canamaque, inpagarupna ngata kuma a maysa nga apo-apo ti ili, wenno maysa a mangkukulam, sana kuma ninaynayunan ti nasarakanna kadagiti ado a sasao a sinankastila, a putar ken bukbukodna nga ar-aramaten.
Iti daydi a bigat, ti siniura saan a napan nakimisa, saan a gapo ta saanna a kinayat, ta kinalikagumanna kuma met unay ti nagparang kadagiti ado a tattao ken dimngeg iti sermon, ngem ni asawana saanna nga inpalubos, ket daydi a panangiparit napakuyugan, kas kanayon, iti dua wenno tallo a dakes a sao, sapata ken ames ti kugtar. Ti alperes ammuna a ti asawana nakakatkatawa nga agaruat, ti angetna iso daytay naganenda iti agabbabai ti soldado, ket saan a mainumo nga inna isango kadagiti dadakkel a tattao a taga kabesera ken sabsabali pay a sangsangaili.
Ngem iso, saan a kasdi ti panagawatna. Ammuna nga iso, nalapsat, makagargari, kasla agtigtignay a reina ket nakasaysayaat ket nakabakbaknang pay ti aruatna ngem ni Maria Clara: toy nakabidang, iso, nakasaya suelta. Masapol a kinuna kenkuana ti alperes: “wenno agsardengba, wenno ipanpa iti bin-ig a kugtar idiay p . . . nga ilim!”
Ni dunia Consolacion dina kayat ti agsubli iti bin-ig a kugtar idiay ilina, ngem pinanunutna ti inna ibabales.
Kaano man, ti nalidem a rupa ti siniura saan a naipaay a mangted iti panagtalek iti uray siasinno, uray pay no inna pilkatan, ngem iti daydi a bigat, nakapalpalalo ti panagbalinna a nakabutbuteng, nangruna idi nakitada nga agpagnapagna iti pungto ken pungto ti balay, a si-uulimek ken kasla mangpanpanunot iti maysa a banag a nakakigkigtot wenno nakadakdakes: ti panagkitana kas la panagkita ti uleg, no daytay matiliw ket mapisit: nalamiis, naraniag, nasarot, ket kasla napigket, narugit, naranggas.
Ti kabassitan a pagkurangan, ti awan an-aniana a rippi-is, ti puon ti pagsawanna iti dakes wenno pammagsasaona iti makaidadanes iti kararua; ngem awan ti sumungbat kenkuana: ti panagpakawan, maysa man a bidduten.
Kastana a nagmalmalem. Gapo ta awan masarakanna a
lapped a sumaranget kenkuana — ni asawana adda inna na-
