Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/320

This page has been validated.


Inyulida ni Sisa a nagparang a di ket nangan-ano, wenno nangipadlaw iti sidda-aw wenno butcngna: kas la awan nakitana a siniura. Toy sinugatna ti kinatangsit ti Musa a kayatna kuma no dayawen ken pagbutnganda.

Ti alperesa naguyek, pinatulduanna dagiti sosoldado tapno pumanawda, innalana ti pagbaot ni asawana, sana kinuna, a timekna ti nakabutbuteng, iti daydi agmauyong:

¡Bamos, magantar ikaw! (Ala, agkantaka!)

Ni Sisa, kas kadawyan, saanna a naawatan ket toy a kinanengneng pinedpedna ti pungtotna.

Maysa kadagiti nasayaat a kadkadawyan toy a sinitira, iso ti panangikalkalikagomna a di makaammo iti sao ti tagalog wenno panagindidiammona, babaen ti inna panangidakdakes iti panagsaona: tapno iti kasdi, agbalin a kas la maysa pudno nga orofea, kas kadawyanna a sasawen. jKet pudno a nasayaat daydi nga aramidna! tano inna parigaten ti sao ti Tagalog, ti sao ti kastila saan a nasaysayaat ti iruruarna, uray iti maipapan iti naurnos a panagsao, uray iti nasayaat a panagbalikas. jKet nupay kasta, ti asawana, dagiti tugtugaw ken dagiti sapsapatos inpakatda amin ti nabalinan ti tumunggal maysa a pinangisuro kenkuana! Maysa kadagiti sasao a nagrigatanna unay iti nasursurok pay ngem ti rigat ni Champollion a nangadal iti jeroglipiko, iso ti sao a Filipinas.

Saritaenda nga iti kabigatan ti panagasawada, idi ta agsasauda ken asawana, a kabo iti Pilipinas, kinunana; daydi kabo inpagarupna a rebbengna a tinggaren ket kinunana nga inggiddanna a sinintukan: “!Felipinas, kunam, baket! saan ka man nga agbalbalin a nuang. ¿Saan mo nga ammo a kasta ti nagan ti p. . . nga ilim, gapo ta naggapo iti nagan a Felipe?” Daydi babai, ta inna tagtagainepen ti sam-it ti apagas-asawa, kinayatna ti immannugot, ket kinunana “Felepinas”. Daydi kabo inpagarupna nga umas-asidegen, ninayunanna dagiti sinsintok ket inungtanna: “Ngem, baket, dimo mabalin a baliksen ti Felipe? Dimo liplipatan, ammuem a ni Ari Don Felipe ... a maikalima . . . Felipe kunam, saka nayunan iti nas, a iti sao ti latin, kayuluganna, purpuro dagiti indio, ket iso dayta ti nagan ti

rep . . . nga ilim!”

— 307 —