Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/343

This page has been validated.


—!Si-aayatak a mangyam-ammo kadakayo itoy kasinsinmi don Alfonso Linares de Espadania! —kinuna ni dunia Victorina, ket intuduna daydi bumaro;—anak iti buniag ti maysa a kabagyan ni Padre Damaso, sekretario partikular dagiti amin a Minministro...

Daydi bumaro nagkabla-aw iti nataraki; ni Kapitan Tiago ngannganina inagcp ti imana.

No inda yul-uli dagiti ado a malmaleta kada saksako de biaje, no inna itulnog ida ken ni Kapitan Tiago kadagiti silsiledda, saritaentay bassit ti maipapan kadagitoy nga agasawa a naam-ammutay iti apagapaman dagiti immuna a paspaset.

Ni dunia Victorina, maysa a siniura a nakapalabasen iti uppat a pulo ket lima nga agosto, a kaibatuganda ti tallo pulo ket dua nga abril iti panagbilangna. Idi agkabanuag pay, nalapsat, nasayaat idi ti pammagina—kasta ti kadawyanna a sasawen,—ngem gapo ta napalausanna ti nangsirsirig iti bagina, inna pina-ay dagidi ado a pilipino a nagar-arem kenkuana, ta ti tarigagayanna, dagitay kuma sabali a dara. Iso dina kinayat a inted iti siasinno man ti napudaw ken bassit a imana, ngem saan a gapo iti kinaawan a panagtalek, ta saan a bassit dagiti dardaras a inna panangyawat kadagiti gamgameng a di mabalin a patgan kadagiti nadumaduma a ganggannaet ken kakailianna pay met.

Innem a bulan kasangwanan dagitoy al-aldaw a intay sarsaritaen, nakitana ti pannakatungpal daydi kalibnusan a tagainepna, ti dinardarepdepna iti bayat ti amin ti panagbiagna, iso a nangigapuanna a nangpaay kadagiti pangaw-awis kinabanuag agraman pay ti inkari ni Kapitan Tiago nga avat a idi sabali nga al-aldaw inna naipalais kadagiti laplapayagna wenno naidayyeng iti maysa a tapat. Naladaw, pudno, ti pannakatungpal ti darepdep; ngem ni dunia Victorina, numan pay dakes ti panagsaona iti sao ti kastila, nakaskastila pay ngem ni Agustina de Zaragoza, ammuna ti pagsasao a “Mas vale tarde que nunca” (Naim-imbag ti maladaw ngem ti saan a dumteng kaano man), ket inna liwliwaen ti bagi­ na a kunkunana kenkuana met laeng.—“No hay felicidad completa en la tierra” (Awan nagbukel a gasat ditoy daga), iso ti maysa a pagsasao nga italtallimengna, ta iti sango dagiti sabsabali

a tattao saanda a rumuar kadagiti bibbibigna.

— 330 —