awan met pirakna, awan met mangikalikagom kenkuana, pinatigmaanan kadagiti kakailianna, tapno maipanaw kadakuada, a
mapan iti probinsia ket sadiay inna pagbalinen ti bagina a doctor
iti Medisina. Daydi tao madi idi damo, ta nurnan pay nagyan a
pinababaon iti Ospital ti San Carlos, awan naadalna iti sirib ti
panangagas: ti aramidna idi, iso ti mangsaplid kadagiti taptapok
dagiti bangbangko, mangaron kadagiti pagtemtemteman, ket toy,
nabiit pay. Ngem, gapo ta umet-et ti rigatna ket dagiti gagayyemna inda met puk-pukawen dagiti duaduana, dinengngegna ida
idi agangay, napan iti probinsia ket rinugyanna nga agpayso ti
nangagas kadagiti dadduma a masaksakit, a bassit pay la ti inna
singiren, kas ibaga kenkuana ti riknana. Ngem, kas ti daydi
agkabanuag a pilosopo a saritaen ni Samaniego, nagangayanna ti
nagsingir iti nawadwad ket inpanginana ti bayad ti panagsarungkarna; gapona nga iti nabiit, inpapanda a nalaing a mangngagas,
ket adda labitna a bimmaknang kuma, no dagiti mediko sadi
Manila dida nadamag ti nakalablabes a panagsingirna ken ti pay
met panangsallinna kadagiti dadduma.
Dagiti propesor ken sabsabali pay a tattao isuda ti nangibabaet kenkuana. —!Ombre! kinunada ken naiget a Doktor C., bayanyo kadi a mangurnong iti sangkabassit a pirak, ta inton adda innem wenno pito ribo a pisos nan, mabalinnanto ti agawid sadi ilina ken agbiag sadiay a sitatalna. Iti kamaudiananna, Pania kadakay dayta? Pgapo ta al-allilawenna dagiti mammati nga indio? !Agnakemda ngamin a! Maysa a daksanggasat; dikay ikkaten ti tinapay iti ngiwatna; !lag'agipenyo ti kinaimbagyo a kastila!
Ti doktor, naimbag gayam a kastila ket nayat a di nagtagtagari; ngem gapo ta ti damag nangngegan ti ili, nangrugi a di nagtalek kenkuanan, ket iti nabiit, ni don Tiburcio Espadania napukawna dagiti ag-agasanna ket napilit manen a istay makipalpalama iti kanenna iti inaldaw. Kadagidi nga aldaw, naammuanna iti maysa a gayyemna, a kinaingungot unay ni dunia Victorina, ti danag toy siniura, maipuon ti ayatna iti Espania ken ti naimbag a panagpuspusona. Ni don Tiburcio nakitana sadiay ti sangkabassit a gasatna ket dinawatna a yam-ammuda.
Da dunia Victorina ken don Tiburcio nagkinnitada. “Tarde
venientibus essa!" (Tulang ti mabagi ti maladaw.), kinunana kuma
