—Rebbcngko a patien a saandak nga ang-angawen, —kinuna
ni Ibarra, a timekna ti nakapoy, kalpasan ti sumagmamano a
kanito a panagulimekna. — dMabalinyo nga ibaga kaniak no
ania ti gapona nga adda idi iti pagbaludan?
Daydi lakay kas la nagpanunot.
—Masdaawak unay ta di pay met ket inpakaammo kadakayo dagiti naar-aramid iti balayyo.
—Iti naudi a suratna a makatawenen a napasangpetko. kinunana kaniak a diak agdandanag no awan suratna nga awatek,
ta nalabit nga ado unay ti aramidna; inpaganetgetna nga ituluyko
ti agadal . . . binenbendisiunannak.
—No kasta, dayta a surat inpatuludna idi nganngani matay;
istay makatawenen a inpunpunmi idiay iliyo.
—d’Ania ti nakabaludan daydi ama?
—jGapo iti maysa a banag a pakaidayawan! Ngem surutendak, ta innak idiay kuartel; inton magmagnatayo, innakto saritaen. Agsadagkay itoy takiagko.
Nagnada a siuulimek iti sangkabassit a kanito; daydi lakay
kas man agpanpanunot ket kasna ur-urayen a palti-ingan ti sang
kabassit a iming a nagtubo iti timidna, iso nga inna ap-aprusan.
—-Kas paggaammuyo a nalaing, — rinugyanna ti nagsao —
daydi dakkel yo iso ti kabaknangan iti pangukuman, ket numan
pay aduda dagiti mangay-ay at ken mangdaydayaw kenkuana,
addada met dagiti gumurgura wenno umap-apal kenkuana.
Dakam man a kakastila nga umay ditoy Pilipinas, dakes a gasat,
ta saan a dakam ti maiparbeng a umay kuma; kunak toy, saan
la a gapo iti maysa ka dagidi appoyo a lallakay, no di pay ket gapo
kadagiti kabbusor daydi ama yo. Ti kanayon a pannakasuksukat,
ti pannakadadael dagiti tattao nga adda kadagiti nangato a pagsasaadan, ti panagisubo kadagiti pagtaktakeman kadagiti kakabagyan ken gagayyem, ti kinalaka ti pagbayad ken ti kinadaras
ti yaay ditoy, isuda ti akinbasol kadagitoy amin a maar-aramid;
dagiti kadadaksan sadi Espania isuda ti umay ditoy, ket no adda
mailaw-an a maysa a naimbag, iti mabiit, madadael met ditoy.
Ala wen, daydi dakkelyo, aduda unay dagiti kabbusorna ka
dagiti kukura ken kakastila.
Nagsardeng bi-it.
—Sumagmamano a bulan kalpasan
kalp;
daydi ipapanawyo,
nangrugi ti guranggura da ken Padre Damaso. a diak ket maa-
- 26 -
