Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/405

This page has been validated.


Ni Ibarra timmakder iti nagtugawanna.

—“!O, agtalnakayo! ti inna panagputa saanen a makadadael iti dayawna ken iti day aw ni asawana: da dayaw ken bain awandan. Daydi lalaki immimbag kadagiti sugsugatna ket immay naglcmmeng kadagiti banbantay toy a pangukuman, agraman ti asawa ken ti anakna. Ditoy, daydi babai nangipasngay iti maysa nga ubing a nalpascn a nadadael ken napunno iti saksakiten, a naimbag a gasat ta natay. Ditoy nagyanda pay laeng iti sumagmamano a bulan, a nakaka-asi, is-isuda latta, awan makisasao kadakuada, gurguraen ken likliklikan ida dagiti amin a tattao. Idi saan a maibturanen daydi apok a lakay ti kasdi a rigat, ket agsipod ta nakapkapoy ti nakemna ngem daydi asawana, nagbckkel, a napukawen ti inanamana iti inna pannakakitkita iti daydi masakit nga asawana, nga awan man la ti manaranay ken manaraken kenkuana. Daydi bangkay naderder a binuybuya daydi anakna, nga apaman la ta mabalinanna nga aywanan ti masakit a inana, ket daydi dakes nga angot iso ti nakaammuan dagiti agturturay. Daydi apok a baket naidarom ket nadusaan gapo ta saanna nga inpakaammo; inpabasulda kenkuana ti ipapatay ti asawana, ket inda pinati a kasta, ta dania kad ngamin ti di mabalinan nga aramiden ti asawa ti maysa a dakes a tao, sa pay nagputa! (nakilal-lalaki) No agsapata, kunada nga agbasbassawang; no agsangit, kunada nga agul-ulbod; ket no awaganna ti Dios, kunada met nga agtabbaaw. Nupay kasta, kinaasianda ket inurayda a nakaanak, sada sinaplit: ammuyo a dagiti praile inda iwarwaras ti pammati a saplit laeng ti mabalin a pakisao ka­ dagiti indio; basaenyo ti kuna ni Padre Gaspar de San Agustin.

—“No kastan ti maipatay a dusa iti maysa a babai, innanto ilunod ti aldaw a itatao ti anakna: toy, abos man pay ta inna paatiddagen ti tuok, inna pay dadaelen ti rikna ti maysa nga ina. Dakes a gasat ta daydi babai naganak a di narigatan, ket da­ kes met a gasat ta daydi ubing nayanak a silulungpo. Kalpasan ti dua a bulan, iso ti pannakatungpal ti naipatay a dusa a kasta unay a rag-o dagiti tattao, ta inpagarupda nga iti kasdi masungputda ti annongda. Piman ta awan talingenngennan kadagitoy a banbantay, nagtalaw a inkuyugna dagiti dua nga annakna ket napanda iti pangukuman a kaparanget toy, ket sadiay nagbiagda

a kas ayop a narungsot: gumurgura ken magurgura. Daydi in-

— 392 —