Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/406

This page has been validated.



inauna kadagidi dua nga agkabsat, a inna man malaglagip iti letang ti nagpaiduma a rigat daydi nagasat a kinaubingna, nagtulisan apaman a nakapigsa. Iti nabiit, ti nakabutbuteng a nagan ni Balat nagsaknap kadagiti pangpangukuman, nagbalin a pagkigkigtutan dagiti il-ili, a ta iti inna ibabales, apoy ken dara la ti pakisasaona. Daydi in-inaudi, ta inikkan ti Namarsua iti nasayaat a puso, inan-anusanna nga inturtured ti rigat ken ti dakes a gasatna iti sibay ni inana; ti ited kadakuada ti bakir iso ti pagbiagda, dagiti rutay-rutay a luplupot a ipuruak kadakuada dagiti agpagpagna iso ti aruatda; daydi babai napukawna ti naganna, isuna la nga ammo ti tao dagiti pangnagnaganda a “delinkuente”, (makikaramaddua) "nasaplit”; daydi met anakna, awan sabali a pangnaganda no di “ana ni inana.” ta gapo iti sam-it ti kababalinna, dida patien a po-tot daydi nagpuor, ken gapo pay ta pagduaduaan amin a kinasingpet dagiti indio. Nagangayanna, ni agdindinamag a Balat natiliw dagiti agtuturay, isuda a nangsingir kadagiti ado nga inar-aramidna a dakes, idinto ta awan met naimbag a inda insure kenkuana; ket naminsan a bigat a daydi ubing inna sinapol ni inana, a napan nagala iti u-6ng iti kabakiran ket di pay nagsubli, inna nasarakan a naidaleb iti daga, iti igid ti dalan, iti sirok ti maysa a kapas-sanglay ti maysa a bangkay, ti rupana sitataliaw sadi langit, dagiti matmatana limmusutda, adda kitkitaenda, kimsiw dagiti ramramayna a nailumlom iti daga, ket itoy adda naipurpuritak a dara. Daydi ubing kimmita met sadi ngato, sinurutna ti turungen dagiti matmata daydi bangkay, ket nakitana nga agbibitin iti maysa a sanga ti kayo ti maysa a kuribot, ket iti uneg ti kuribot, iso ti yan ti daradara nga ulo daydi kabsatna!”

—¡Dios ko! —inyasog ni Ibarra.

—“Kasta ti naiyasog daydi naganak kaniak,” —intuloy ni Elias a silalamiis. —“Dagiti tattao inda rinangrangkay ti bangkay daydi tulisan ket ti kadaklan ti bagina inda inkali, ngem dagiti kamkamengna inda inwaraswaras ken inbitinbitin kadagiti nadumaduma nga il-ili. No mapankay magna maminsan manipod Kalamba inggana’t Santo Tomas, inkayto makita pay laeng daydi nakakaasi a kayo ti lungboy a nakaibitinan a naderderder ti maysa a luppo daydi ulitegko; ti Namarsua inna inlunod ket ti kayo saan a dumakkel ket saan met nga agbunga. Kasta met ti inara-

— 393 —