Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/467

This page has been validated.


LIX
TI ILI KEN TI BUKOD A PAGIMBAGAN


Ti telegrapo inyallatiwna a sililimed sadi Manila ti naaramid, ket kalpasan ti tallo pulo ket innem a uras, dagiti pagpagiwarnak, babaen ti napalalo nga annad ken saan a bassit a pangam-ames, indan irabrabak a naynayunan, balbaliwan ken putputden ti piskal dagiti sasaoda. Idi ta kasta, sabsabali met a damdamag nga aggapo kadagiti konkonbento, isuda ti immuna a nagwaras a sililimed, a kasta unay kigtot dagiti makaámmo. Ti naaramid, a namenribo a nabalbaliwan ti pannakaipadamagna, inna pinati dagiti tattao iti nalaka wenno narigat kas kasasaád ti nakem ken panagpanpanunot ti tumunggal maysa.

Nupay ti talna ti sapasap saan a naán-ano, kas makita iti rabaw, ti talna dagiti balbalay a nakibor a kas pannakakibor ti maysa a bunuan: iti rabaw, natalna ket nalit-naw, ngem iti lansad, umariwekwek, agtataray ket agkikinnamatda dagiti umel a ik-ikan. Krus, galád, saád, nasayaat a nagan, turay, pannakabalin, bileg, pateg, pakaidayawan, kdmpy., amin dagitoy nangrugida nga immappayaw a kasla kulibangbang iti tangatang a balitok kadagiti matmata dagiti dadduma nga umili. Kadagiti met sabsabali,nangisit a ulep ti nagparang iti tangatang, ket makita iti nakudrep a lansadna, a kas anniniwan a nangisit, ti pagbaludan, kawar ket agraman payen ti nakabutbuteng a pagbitayan. Kasla itay ngngegen iti tangatang dagiti salsaludsod, dagiti kedkeddeng, dagiti ik-ikkis a parnuayen dagiti ado a tutuok; ti Marianas ken ti Bagumbayan agparangda a kinebbet ti rutayrutayan ken daradara nga abbóng; agkalkalap ken kalkalapen addada a naglalaók iti nalibeg a danóm. Ni Gasat inna inpasirmata ti adda iti isip dagiti taga Manila a kas kadagiti paypaypay nga aramidda sadi China: ti maysa a rupa napintaán iti nangisit; ti bangirna napunno iti sinan balitok, buya a nabiag, tumaytayab ken sabsabóng.

— 454 —