nabaknang, nasayaat unay ti pannakataripatoda ket silulukatda
kadagiti amin a tattao a Jardin Botaniko kadagiti sabsabali a
dagdaga a paiturturayan. Ni Ibarra insinana dagiti matmatana,
kimmita iti makanawan ket sadiay inna nakita ti daan a Manila,
a linawlaw pay laeng ti bakodna a kabiti ken ti sinan waig iti
baba, a kas la maysa a balasang a makurkurangan iti dara, a sikekebbet kadagiti kawkawes daydi apona a baket idi kasayaat
dagiti al-aldawna.
Ti pannakakitana iti ta-aw nga agpukaw idiay adayol...
iIdiay baliw na, isu ti yan ti Europa!
Kunkuna daydi
bumaro; —jti Europa ken dagiti napintas a pagpagarianna a
kankanayunda nga aggargaraw, mangsapsapol ken nam-ay, agdardarepdep iti kanayon a bigat ket no lumnek ti initen, inda man
mapnekan ti inda pannakaallilaw . . . ti Europa a sigagasat iti
let-ang dagiti laklak-amenna a rigrigat! Wen, idiay baliw ti
mangliwcngliweng a taaw a iso ti yan dagiti pagpagarian a naayat
iti maipapan iti kararua, numan pay dida baybay-an ti bagi,
adadda pay ti panangilalada iti maipapan iti kararua ngem dagiti
pagpagarian nga agkunkuna a pagrukbabanda ti kararua . . .
Ngem dagitoy a panpanunot nagpukawda iti nakemna apaman a nakitana ti bassit a turod iti tay-ak ti Bagumbayan.6 Ti
bassit a turod, a naiwaywayas, iti abay ti Luneta, iso ita ti kitkitacnna ket iso ti mamagpanunot kenkuana.
Inna malaglagip daydi tao a nanglukat kadagiti matmata,
ti isipna, daydi nangipaawat kenkuana iti naimbag ken nalinteg.
Dagiti panpanunot a intukitna kenkuana bassitda, wen, ngem,
saan da nga ubbaw a maul-ulit: panpanunotda a pudpudno a
kapkapnekan a dida ket kimmudrep iti abay dagiti kadadaklan
a silsilaw ti Irarang-ay. Daydi a tao, maysa a lakay a padi, ket
dagiti sasao a binalikasna idi nagpakada kenkuana, umaw-awengda pay laeng kadagiti laplapayagna. “Dika liplipatan a no ti
sursuro, kukua dagiti amin a tattao, dagiti laeng addaan puso ti
makabalin nga agtawid kenkuana”, kinunana idi nga inpalagip
kenkuana. “Inkagumaanko nga inted kenka ti inawat ko kadagidi nangisursuro kaniak; daydi a gameng inkagumaanko a ninayunan iti ingga ti nabaelak, ket itedko met kadagiti sumarsaruno
kaniak: kastanto met ti aramidmo kadagiti sumarsaruno ken
ka, ket mabalinmo pay a pagpitluen, ta inka ket ngarod kadagiti
(6) Awanen daydi a turod, nasibugan iti lua ken dara dagidi tallo a papadi a diningpil dagiti praile idi 1872.
— 61 —
