uling e re titigtigan. King lugal a iti makasabit ya
ing metung a maragul a larawa'ning metung a masanting a lalaki, maka-frak, masyas a tilad, matulid, makaayus a katulad na ning tukud nang maki borlas a
tatalnan da ring masyas nang taliring mipnung singsing. Ing larawan ngana wari: “ !Hmm ! Lon yu nung
nu anti kakamal ing susulud ku at katikdi ko!”
Ding kasangkapa’ning bale mangasanting la pin sana dapot e la mangaragul at marinat la: Ing maki bandi king bale e na isipan ing kalinisan ding inanyaha'na nune mu ing atin la sang luklukan. Metung a bage makapangilabut ing kolera dapot e bala, makalukluk na ko man kareng tabureting ibat Europa at yan e kabang-kaba, ngana wari.
Ing sala halus mipnu yan tau: ding lalaki makakawani la karing babai anti mo karing pisamban ding katoliku at bale pisasamban (sinagogas). Ding babai, mapilan lang kadalagnan a kastila at makasamut la karing pilipina. Inya mu mibuklat la asbuk ngening kukumpitan da ing uyab da, dapot iti agad dang takpan karing pamepe ra, halus e la manyabi; nanu man ing buri rang isalita mananabu mu king tunggal amanu, anti mo yang kaluskus a daramdaman tamu neng bengi king bale, kaluskus a gagawan da reng dagis at lupisak. Isanu ing makapauli king katahimikan dang iti at king aske rang kosyang? Ding larawan da ring myayaliwang Nuestras Senoras a pakabitin karing pader? O talagang makayaliwa la ring babai keti?
Ing bukud mung tatanggap karing babai metung yang matwa, pisa neng Capitan Tiago, itsura yang maganaka dapot e binang byasang kastila. Ala yang daraptan nune mu ampangana’nong makabandehang tabaku at luyus ding babaing kastila at pa-umang gamat karing pilipina, kalupa rang kalupa ring fraile. Ing kalulung matwa ikwa na ring meynip at ba’yang mitakas king alingongo semantalana'na ing kalaksing ning metung a pinggan a mebalbal, linwal yang mamalagwa at nganang bubulung:
"Hesus, manaya na kayo, maliton!”
At e ne linto.
Ding lalaki naman maynge la. King metung a
suluk, ating mapilan a kadete a madiwang mipapagsalita dapot e la maynge. Mamisan-misan maglalawe
—4—
