Page:E-Mu-Ku-Tagkilan-Noli-Me-Tamgere-ni-Jose-Rizal.pdf/398

This page has been validated.



ring sarili kung kapaniwalan at tatanggapan ku ing kapalyaryan a ing balen magkamali ya. Mapilit kung sabyan karetang aJang kalmang penalig da ing karelang kapaniwalan karing tau, dapat dang ibili king Dyos o karing karelang takde. Pasibayu pasalaman da kayu at yutus yu nung nu ra ko dapat yatad.”

“Elias, ding mangapait yung amanu miraras la angga king kakung pusu at papikakunwan da ku naman. Nanu ing buri yu? E ku binang mekapagaral busal na ning balen a nung kaysanu pamangaylangan mekad e ku balu. Linabas ku ing kakung panga-anak king kolehyu ring Heswita. Meragul ku Europa, miayus ku pamisip king kapamilatan ding libru at ding binasa ku ila mu retang milyari rang abubulalag ding tau. Itang manatili king kadalumduman, itang e ra sasabyan ding talasulat e ku balu. Kambe ning sablang iti, kaluguran keng anti mo ing lugud yu ing kakung balen, e mu uling tungkul ning balang tau ing lugud king balen a nung nu na utang ing kayang pangatau at mekad kaniti na naman maging utang ing tawli nang santungan; e mu uli ning ing kanakung igpa makanya’na kung tiru, uli na ning ing kakung indu metung yang indya, at uli na ning ding sablang lalung mangalagu kung katandanan mabibye la keti. Palsintan ke uling kaniti utang ku ing kanakung tula!”

“At aku kaluguran ke uling kaya ku utang ing kanakung kasakitan,” nganang bubulung Elias.

"Wa, kakaluguran, balu ku king manandaman kayu, malungkut ko kalma, at iti papakit neng malabug ing paintungul at kakulaya’na ing kekang pamisip. Uli na niti pakirandaman kong magdalang pamikunut ding kekong dalung. Nung malyari ku la mung ataruk ding kasangkanan, ing dake na nitang milabas . . .”

“Ding kasakitan ku aliwa la penibatan. Nung balu ku sang atin lang maging kagamitan, sabyan ko kekayu; pablasang subali king e ko lilihim, balu ra nong mausta ding dakal.”

“Mekad nung abalu ku la manaliwa ku isipan. Balu yung mikakunu ku karing paraparalan. Manguntaid ku karing malilyari.”

I'Elias menatili yang misipisip mapilan penandit.

“Nung makanyan, ginu,” nganang mekibat, “isalita kung malagwa kekayu ing bye kung delanan.”

— 388 —