Page:E-Mu-Ku-Tagkilan-Noli-Me-Tamgere-ni-Jose-Rizal.pdf/468

This page has been proofread.


ning lukluka'na at nung e ya mu memilatan ing metung a dalo mapalyaring maputut ya.

Iti, ya pin i’Don Primitive, ing pisa'nang maki balung de memoria king Amat, metung a lalaking maki apat nang pulung banwa twa, masanting a piblas, maragul a atyan at mataba.

“Quid video?” (Nanung akakit ku?) ngana kalub na king bale. "Nanu ing malilyari? "Quare?" (At baket?)

"Ay! pisan!” nganang linapit kaya ning babai. "Pepayaus da ka uling e ku balu nung nanung daptan da kekami.. Nanung ausuk mu? Ika, anti ning byasa kang latin at matinu kang magmatulid . . .”

"Dapot, bayu ing sabla, “Quid quaeritis?” (Nanung buri yung abalu?) “Nihil est in intellectu quod prius non fuerit in sensu” (Alang malyaring miras king kaysipan a e pamu dumalan king panamdam!) “Nihil volitum quin praecognitum.” (E ta malyaring pamitan itang e ta balu.)

At linukluk yang pakakalale. Balamu wari atin lang mala ring amanung latin a gingkas ning pisan uling tinuknang lang menangis ding myasawa at lepitan deng manayang usuk, anti mo ding griegu karing amanung kaligtasan ning aklat a manula (oraculo) ba'lang miligtas karing maglub a manibatan Persia.

"Ba't kikya kayu? Ubinam gentium sumus? (Nu ta karin labwad?)"

"Abalitan mu na ing pamagalsa . . .?”

“Alzamentum Ibarra ab alferesio guardiae Civilis destructum? (Ing pamagalsa nang Ibarra a sinsala ning alperes ning gwardya sibil?) O ninanu mo? At, nanu? Maki utang ya kekayu i’Don Crisostomo?”

“Ala, dapot i’Tinung inanyaha’neng mangan, pigaya’ne keta king Puente de Espana ... aldo pa naman ... Sabyan da kanyan, kakalugura’ne !"

"Kakaluguran?” nganang misdan ning byasang latin, tinikdo ya at ngana :

“Amice, amicus Plato sed magis arnica veritas! (Sabyan mu nung ninung kayabe mu at sabyan ku nung ninu ika!) Malum est negotium et est timendum rerum istarum horrendissimum resultatum! Hmm!

— 458 —