Page:El-Filibusterismo-Say-Isusungpad-Uley-Tungtong-Ya-Pilipino-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/18

This page has been validated.


6
SAY ISUSUNGPAD ULEY


to. Si laki balet diad gaway inkataktakot to met ed impakakábil tod asawa to ya ipapasen to lan mipaparad uges na akapatcy na amá to ono ina to, batik lan tampol ed anggaay nayarian ton siglat ed pankitlaey to, ya inosilan ni nimet na duaran aso tan loro nen Donya Victorina, sinmapat ed onaonan luganan ya asabat to, linmugan met ed inmonan baloton anengneng tod sakey ya ilog, tan nanmaliw ya Ulises¹ a pilipino ya liwagliwag ed kabalbaleyan, kaluylúyagan, kapulopuloan a tumtumboken ya ousilan nen Calipso2 ton nan quevedo³ ya papastidioen ton amin ira kalamor so kaluganan ton manbabaroy. Akabatan ton walad lúyag na Laguna ya inmamot ed sakey a báley, kanian tutumboken ton lacn ya ayaten nimay buek ton kinolor.

Saramay kaluganan to, piano agto ra nasagotsagot, ginapoan day mantotungtong tan mansusupiat a nipaakar ed anggan anto lad tan a pamaakaran. Tan diad saman a bekta, nisesengeg ed bakbakuer ton may ilog, say sasalitaen da say manepeg a pametek pian matinunos so dalán, kanian say naplagay tungtongan saramay kimey ed doroongan. Si Ben Zayb, samay sumusulat a singa lupay párin ampoti, misusupiatan ed sakey a párin ugaw ni ya singa balet lupay militar na artilleria.4 Maningal iran dua, mangakaksion ira. itagey dan iwaswas iray taklay da, ibuskag da ray dakluap da, mankasag ira, sasalitaen day panagpapatar, saray sikop ono koral na sirá, say ilog na San Mateo, saray kasko, saray indio, etc., etc., ya apakpaknaan da ray wadman ya onderengel, likod labat so sakey a párin pransiskano a matatken la, mabmabeng, amespesiaw, a mabinbinta, tan sakey a maong a lakin dominiko ya.....manimimis na nantarok na balaw.

Samay pransiskanon mabeng ta natatalusan toy imis ton may dominiko, sinmalangat ta piano napultot la may supiatan.


______________________
1 Ulises —Ari ed Itaca, asawa nen Penelope tan ama nen Telemaco. Da- kel so impakatulong to ed impakarakep day griego ed bansa na Troya, balet ta kayari bakal, nanliwagliwag tan duamploy taon ya ag akapawil ed báley ton nianakan.

2 Calipso— Anak na Atlante, diosa na keneng tan reina ed polo ya man- garay Ogigia, ya angipugeran tod Ulises a taloy taon nisengeg ed makaayayap a kalimgasan to.

3 Quevedo —salming na matá, balet ta anggapoy bakkag to tan panangikawit ed layag no agta sigpitin to labat so nansikaray eleng, insan walay lubir ton maletletey ya andeket ya itulaing ed kawes pian walay mangipuger.

4Militar na artilleria— apisial ya mangasikaso na panangikurang tan panangikana na saray kanyon, machine gun, etc.

5 Say ngaran to natan Ilog na Marikina.