Page:El-Filibusterismo-Say-Isusungpad-Uley-Tungtong-Ya-Pilipino-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/234

This page has been validated.


222
SAY ISUSUNGPAD ULEY


agto makakar, manilol cd pakakaibeg to, balet ta misusupiátan ed kinen Ben Zayb ta saya yaagel to ra ta kawkawanan to ray ticket ya anggapoy bayar ya iter dad sikatoy manangipaway na sarsuila. Ipapasoot nen Don Custodiod sikatoy maptek a panagnunot tan kagagawa, say religion, saray maabig iran ugáli, etc.

"Kien balet," kuay ebat nen sumusulat ed bosis a makalna. "no nayari ran ipaway so dílin sarsuila tayo ya nayari met a italus ed sananey iray salsalita ra.....

"Dia balet ed salitay kastila!" kuanen masimpit a concejal a maningal tan agtola apasumpal ed petang na uló to, "Say nunot mo Ben Zayb ta marurutak iray ibábaga ra ed salitay francés, Dios ko, diad salitay francés! Satan ag nayarin balot!"

Tan say panangibekas to niay balot singa pamitloan toni biskeg na panangibagay párin dominiko ya papagiawen bilang ya ekalay sakey a timel no agto iter so duamplon tarifa. Mapatnag lan si pári Irene maabobon ed kinen Don Custodio, tan mapalalo met so panagpauges to ray sarsuelad salitay francés. Pui! Sikato nanlapo lad Paris, balet diad sankabalgan a panangasi Dios agto asalsali ni ginmatin ed abay na teatro!

Dakel met balet iray malabay tan magiansakit ed samay sarsuilan francés. Saray opisial na ejercito tan armada, ya nibi- lang ed sikaray mangaantabay ed Gobernador General, saray empliado tan dakel iran mablin inkatoo ya pantintindekan dan nananam a dengeley salitay francés ed dilin bibil day taga Paris, tan ontan da met iramay akalugan ed M. M.1 ya akaaral iray daiset a bakil a salitay francés legan dan nanbároy, saraman met so akakar lad Paris, tan amin iramay labay dan ipatnag ya atagey so aral da. Naapag sirin iray totoon walay kanengnengan ed Ibale ed duaran banda, saray magabay na sarsuilan francés tan saray ag magabay, a nibilang ed sarayay unor so amin iramay sisinyoran akukulaw, saramay asawan bibiin maimon a maaluar irad panangaroy kaasawaan da, tan saramay mamarikit a walay kaarowan da; saraman balet so mamarikit ya agni asinger, tan saramay malilimgas, pinasiay panlabay dad samay sarsuila. Nambabanlangan iray sulsulat, pasiaran, supiatan. doipoan, sangsangan, panangalay maong a linawa ray walad


___________________

1 "Messageries Maritimes" polok iray sakayan a francés a manbabaroy a manninegosio ed saray bansad Letakan.