Page:El-Filibusterismo-Say-Isusungpad-Uley-Tungtong-Ya-Pilipino-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/45

This page has been validated.


34
SAY ISUSUNGPAD ULEY


a takel, intepel dan andi ese! tan inlulot day kimey da ta inisip dan napda lay linawa to. Nen anien day onaonan nem da, sakey a Togiop day papári ya walaray daldalin to ed miketeg a báley, kinayrian to raman a kaumaan ta kuan- ton sakop to ra, tan pian walan pakapatnagan na pankatonu- ngan to, ginapoan toy nanpanek na tanos a pakapatnagay ke- tegan. Ontan man, samay administrador ono manaasikasoy daldalin na Togiop da, diad gaway panangasi labat, inabu- loyan toy Tales a manálay bungay dálin, dapot no mangiter a tinaon na daiset, pigá met la bilang, sakey a duamplo ono talomploy pisos.

Si Tales ta toon lawas maliket ed bilay a mareen, kabu- sol toy kulkol a singa met karaklan day totoo, sakey ed saray sankatolokan ed saray papári, tan unong na ibábaga to et ma- kapoy ya itopay banga ed kawali ta nabetag (ipapasen to ray papári ya kawalin balatyang tan say inkasikato bangan dálin) tinmolok la kalamor ed saman ya ipasout dan benlag-oksoy a katonungan, ninunot to met la ya agto lanti amtay salitay kas- tila tan anggapoy ibayar tod saray abogado. Sakey ni oniay ibabága nen Tandang Selo ed sikato ay:

"¡Anosan mo la! Dakdakel ni nagastos mo ed sakey taon ya inatnat na kulkol ed Okuman nen say ibayar mon samploy taon ed satay kekerewen day papárin ampoti ay. Sakey ni na- yarin nabawim met ed panagmisa ra, ditan da ka la bayaran. Ipasen mo lan atalo bilang itan a talomploy pisos ed sugal, odino apaktak bilang ed danum insan inakmoy buaya!"

Maong so impakaani ra tan maong met so inkalákoy pa- gey, tan ninunot nen Tales so mamaalagey na abong ton ti- nabla ed barrioy Sagpang ed báley na Tiani ya kaabay yay báley na San Diego.

Linmabas so sakey taon, maong lamet so aní, ya lapod saya ono saman a makasengeg, intagey day papári ed limam- ploy pisos so kánon. Binayaran nen Tales lamet pian anggapo lay kulkol, insan iilaloan to met a maong so pakalako toy ma- samit.


___________________

1 Say labay nen Rizal dian ibaga say Tagiop day Dominikos a sikaray akankien ed báley na Calamba tan arum ni ran akamayamay a daldalin. Onia ray dakel ya agawgawa nen saman a saray taga dia et anggapoy pankatonungan dan mandalin ta say walay pankatcnungan saray sankaili, saray papári ya anta say ipopulong da ra nia nen onsabi ra dia et pangibuyak da labat na salitay Dios so gegentan da, tan dia ed impanpári ra et insipan day manbilay ed kadukaan.