Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/117

This page has been validated.


XI
LOS BAÑOS

Ang Kapitan Heneral ug Gobernador sa Kapopud-ang Pilipinhon namusil sa Bosoboso. Apan sanglit pilit man gayud nga kuyogan siya ug usa ka panon nga mga musiko — kay usa ka tawong halangdon uyamut dili mahimo nga maiwit sa mga larawan nga binuhat sa kahoy nga ikuyog sa mga pasunding — ug sanglit ang honi sa mga tulonggon talagsa da man kaayo nga hidunggan sa mga lagsaw ug mga baboyng ihalas sa Bosoboso, ang Hal. Gobernador Heneral, nga gikuyogan sa panon sa mga musiko, sa mga prayle, mga “militar” ug mga kawani sa kagamhanan, wala intawon makakuha bisan usa na lamang ka buok nga ilaga, bisan usa ka buok nga langgam.

Ang labawng mga punoan sa lalawigan, tungud niadtong hitaboa, nagbana-bana nang daang nga aduna gayud ing mga ka­ wani nga paurongon sa katungdanan kun ipamalhin sa laing dapit; ang alaut nga mga “gobernadorcillo” ug mga kabisa gigilasan ug wala manghikatulog, kay simbako ba tuod kon ang Ka­ pitan Heneral makahunahuna pagpusil kanila ilis sa mga mana­ nap sa kalibonan nga nanago ug wala maabut sa mga bala sa iyang pusil, sama sa gibuhat, may pipila na ka tuig, sa usa ka “alcalde” nga nagapanaw niadtong panahona pinas-an ug mga tawong polistas, tungud kay wala may mga kabayo nga buotan uyamut nga takus makapasalig nga walay mahitabo kaniya sa dalan! May gipasabwag nga hulohongihong nga kon6 ang Kapi­ tan Heneral maningkamot gayud pagpatay bisan usa na lamang ka buok nga mananap sa kalibonan, kay niadtong wala niya pagpakakuha sa una niyang pagpamusil nakita man niya ang unang mga tilimad-on sa usa ka pagsukol batok sa kagamhanang katsila nga kinahanglan pukgoon gayud sukad sa sinugdan; nga kon6 ang usa ka pagpangayam nga walay makuha makabuong sa dungog sa ngalan nga katsila, ubp., ug diha nga may usa na unta ka tawong alaut nga gihugon-hugonang sul-oban sa panag-

-101-