- 111
— Dili mahimo nga madungan pagbuhat ang tanan — mipakgang nga daw naglagot ang Kapitan Heneral; — ang mga magtutudlo dinhi dili angay nga mangayo ug mga balay samtang ang mga magtutudlo sa Lawis mangamatay sa gutom. Pagpataas nang hilabihan ang pagpangayo ug kahimtang nga labing maayo kay sa maong Espanya!
— “Filibusterismo” kana ...
— Una sa tanan, ang Yutang-Natawhan! Una sa tanan, mga Katsila kita! — misumpay si Ben Zayb nga nasiga ang mga mata dinasig sa gugma sa iyang yutang-natawhan ug nanglipaghong ang nawong sa pagkamatngon niya nga nag-usara lamang diay siya.
—Sukad karon — mitapus pagsulti ang Heneral — ang tanang magamulo paurongon sa katungdanan.
— Kon dawaton pa unta ang gihunahuna kong buhaton — misulay pagsulti si don Custodio nga daw ang iyang kaugalingon day gipadungog.
— Mahatungud sa mga balay nga tulonghaan?
— Masayon da kaayo, walay kuti-kuti ug dili usab makagasto ug dakung salapi sama sa tanang mga buhat nga buut nako himuon, sanglit anak sila sa hataas nga paniid ug sa pagkaila ko sa lungsod. Ang kalungsoran makahuput ug mga tulonghaan nga dili kagastohan sa kagamhanan bisan usa ka diyot.
— Oo, nasayud na kami — matud sa kalihim nga nagbiaybiay; — piliton ang kalungsoran nga mopatindog ug mga tulong haan nga gastohan nila sa ilang kaugalingon salapi.
Ang tanan nangatawa.
— Dili ginoo, dili, — misingglt si don Custodio nga nagla got ug nanglipaghong ang nawong; — ang mga balay anaa natukod na ug naghulat lamang nqa gawion sila. Mga malinis, dili na labwan sa kaayo, mga dagku . . .
Ang mga prayle nagtinan-away nga daw gikulbaan. Isugyot ba kaha ni don Custodio nga himuong mga tulonghaan ang mga simbahan ug ang mga kombento?
— Ambi, tan-awon ta kana! — miingon ang Heneral nga midiyong.
— Masayon da kaayo, Heneral ko, masayon da kaayo, — matud pa ni don Custodio nga mipatikig sa lawas ug gidaku pagtuyo ang iyang tingog sama sa iyang pagabuhaton kon ma-
